Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Teknik Araçlarla İzleme ve Elde Edilen Delillerin Değerlendirilmesi

Monitoring With Technical Devices and Evaluation of Evidence Obtained

Adem KARTAL

Özel hayata saygı hakkına müdahaleyi gerektiren teknik araçlarla izleme koruma tedbiri, Ceza Muhakemesi Kanununun 140’ıncı maddesinde düzenlenmiş ve sıkı koşullara bağlanmıştır.

6526 sayılı Yasayla, CMK’nın ilgili maddesinde yapılan en son değişiklikler de dikkate alınarak, teknik araçlarla izlemenin kapsamı ve koşulları ile bu tedbirin uygulanmasıyla elde edilen deliller ve tesadüfi delillerin değerlendirilmesi ve yargılamada ispat aracı olarak kullanılması üzerinde durulmuş, bu tedbirle ilgili tartışmalı konular, yargı kararlarına ve yazarların görüşlerine yer verilerek teknik araçlarla izleme tedbirine ışık tutulmaya çalışılmıştır.

Teknik Araçlarla İzleme, Özel Hayata Saygı Hakkı, Koruma Tedbiri, Delil, Tesadüfen Elde Edilen Delil.

Monitoring with technical devices which required the interference to the right to respect to privacy, regulated in Article 140 of Turkish Criminal Procedure Code and had strict and detailed conditions.

Scope and conditions of monitoring with technical devices, evaluation of evidences resulted by the fulfillment of this precautionary measures and evidences obtained by chance, the possibility of using those the evidences in a trial are emphasized by considering the special article of Criminal Procedure Code amended with the act no. 6526, moreover the monitoring with technical devices protection measure has clarified by mentioning the supreme court decisions and considerations of authors on the disputed topics.

Monitoring With Technical Devices, Right to Respect to Privacy, Protection Measures, Evidence, Evidence Obtained By Chance.

GİRİŞ

Günümüzde suçlar değişip çeşitlenirken bireysel olarak işlenen suçların yerini örgütlü suçlar almıştır. Suçlular gelişen teknik araçları kullanırken, soruşturma ve kovuşturma organlarının da suç ve suçluyla mücadele ve suç faillerinin ortaya çıkarılıp delillerin elde edilmesi için teknik imkânlardan faydalanması gerekmiştir. Bu nedenle, teknik araçlarla izleme gibi kişilerin temel haklarına ve özgürlüklerine ağır müdahale oluşturan koruma tedbirlerine başvurmak zorunlu hale gelmiştir. Ancak, soruşturma ve kovuşturma makamları bu tedbire başvururken ve bu yöntemle elde edilen delilleri ceza yargılamasında kullanırken kişilerin haklarını ve özgürlüklerini ihlal etmekten kaçınmak durumundadırlar.

Teknik araçlarla izleme koruma tedbiriyle Anayasamız (AY), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve çeşitli uluslararası belgelerde güvence altına alınan özel hayatın gizliliği ve bazı durumlarda konut dokunulmazlığı ve haberleşmenin gizliliğine müdahale söz konusudur. Bu müdahalenin esas ve usullerinin kanunla düzenlenmesi ve yapılacak düzenlemenin hakkın özüne dokunmaması, demokratik toplum düzeninin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olmaması gerekir (AY m. 13). Özel hayatın gizliliği Anayasamızın 20’nci maddesiyle teminat altına alınıp, ancak, milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlakın korunması veya başkalarının haklarının ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden birine veya birkaçına bağlı olarak, usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça kimsenin özel hayatına, haberleşme özgürlüğüne ve konut dokunulmazlığına müdahale edilemeyeceği belirtilmiştir. Anayasamızın 90’ıncı maddesine göre TBMM tarafından onaylanıp iç hukuk hükmü haline gelen AİHS’nin 8’inci maddesinde de bu temel haklar ve özgürlükler yer almış ve yasalarla düzenlenmek, meşru amaç ve demokratik toplumda zorunlu olmak koşuluyla bu özgürlüklere müdahale edilebileceği açıklanmıştır.

Dolayısıyla teknik araçlarla izleme tedbirine Anayasanın 13’üncü ve 20’nci, AİHS'nin 8’inci maddesinde belirtilen koşullar ve kısıtlamalar dahilinde gidilebilecektir. Ancak, bu tedbirin uygulanması sırasında keyfiliğin önlenmesi sağlanmalıdır.