Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Hukuk Eğitiminde Ders Kitapları Nasıl Olmalıdır? Instıtutıones’in Yaklaşımı

Kemal Gözler

Makalede hukuk eğitiminde kullanılan ders kitaplarının hacim bakımından kısa, içerik bakımından ise açık ve basit olması gerektiği savunulmaktadır. Hukuk fakültesi lisans öğrencilerine yönelik olarak yazılmış olan ders kitapları, konuların ayrıntılarına girmemeli, incelediği konunun temel ilkelerini vermekle yetinmelidir. Roma hukukunun en önemli kaynağı olan Corpus Iuris Civilis’in bir parçası Institutiones’in hukuk eğitimine yönelik yaklaşımı da budur.

Hukuk Eğitimi, Ders Kitabı, Jüstinyen, Corpus Iuris Civilis, Institutiones, Codex.

Giriş

Bilindiği gibi hukuk eğitimi nde pek çok sorun var. Bu sorunlar üzerinde şimdiye kadar pek çok şey söylendi. Ama bizim görebildiğimiz kadarıyla hukuk eğitiminde üzerinde pek durulmayan bir sorun daha vardır: Ders kitabı sorunu.

Kanımızca Ülkemizdeki ders kitaplarının başlıca iki sorunu vardır: Kalınlık ve bulanıklık sorunu.

1. Kalınlık Sorunu.- Ülkemizde hukuk fakültelerinde okutulan ders kitaplarının çoğunluğu gereğinden fazla kalındır. Hukuk öğrencileri, eskiden olduğu gibi günümüzde de, bir ders için çoğunlukla bin sayfaya yakın veya bazen binlerce sayfadan oluşan ders kitaplarını okumak zorunda kalmaktadırlar. Sıddık Sami Onar’ın üç ciltlik idare hukuku kitabı bu alanda en tipik tarihsel örnektir. Hukuk fakültesi lisans öğrencilerine okutulan bu ders kitaplarında, o alanın temel ilkeleri değil, o alanda ne kadar bilgi varsa hepsi, en ince ayrıntılarına kadar anlatılmaya çalışılır. Şüphesiz bir hukuk alanını en ince ayrıntılarına kadar inceleyen kitaplara da ihtiyaç vardır. Ancak, kanımızca, hukuk fakültesi lisans öğrencilerinin bir dersi en ince ayrıntılarına kadar öğrenmeleri ne gerekli, ne de yararlıdır. Öğrencilere bir derste ayrıntıların öğretilmesi, o alanı daha ilk kez tanıyan öğrenciyi korkutmakta, onun hevesini kırmakta, öğrenciyi boğmakta ve giderek öğrenciyi başarısızlığa itmektedir. Bilindiği gibi Ülkemizde hukuk fakültesini normal süresi içinde bitiren öğrenci sayısı pek azdır. Keza hukuk fakültesini terk eden ve başka alanlara yönelen öğrenci sayısı da pek fazladır. Kanımızca Türkiye’de hukuk eğitimini terk eden veya hukuk fakültesini normal zamanında bitiremeyen öğrencilerin suçu, yeterince zeki olmamaları veya tembel olmaları değildir; hukuk öğrencilerinin başarısızlığının altında yatan nedenlerden biri yukarıda açıklamaya çalıştığım ders kitaplarının kalınlığı sorunudur. Lisans öğrencilerine yönelik olarak yazılmış ders kitapları hacim olarak fazla büyük olmamalı, o alanın ayrıntılarını değil, sadece temel ilkelerini öğretmekle yetinmelidir. Eğer bir hukuk alanının tamamı en ince ayrıntılarına kadar lisans düzeyinde zaten öğretilecekse, yüksek lisans ve doktora eğitimine ne gerek var?