Bilgi Toplumunun Delil Türü: 
Sayısal Deliller ve Bilimselliği

The Evidence Type of Information Society: Digital Evidence and Its Scientific Character

Olgun DEĞİRMENCİ

Sayısal delil, bilişim sisteminde saklanan, depolanan ve işlenen veriyi temel almaktadır. Verinin delil olarak kabul edilmesi için en önemli nokta, bilimsel yöntemlerle elde edilmesidir. 1923 yılında Amerikan Yüksek Mahkemesi, Frye v. United States kararında, delilin bilimsel olarak kabul edilebilirliği için “genel kabul” ölçütünü getirmiştir. Yüksek Mahkeme, 1993 yılında Daubert kararında, bilirkişi tanıklığının kabul edilmesi için mahkeme tarafından değerlendirilmesi gereken bağlayıcı olmayan dört ölçüte işaret etmiştir. Bunları şöyle sıralayabiliriz; (1) delilin, ilgili bilim topluluğu tarafından genel kabul görüp görmediği, (2) metodolojinin yayınlanıp, bilimsel incelemeye tabi tutulup tutulmadığı, (3) metodolojinin bilinen veya olası hata oranlarının bulunup bulunmadığı, (4) sonuçların test edilip edilmediği. Çalışmamızda, söz konusu ölçütler kapsamında sayısal delil incelenecektir.

Bilişim Suçu, Delil, Sayısal Delil, Bilimsel Delil, Delilin Özellikleri.

Digital evidence is based on data saved, stored and processed in information systems. The most important point that the data can be accepted as an evidence is to derive it from information systems with scientific methods. In 1923, the “general acceptance” standard for the admissibility of scientific evidence was set in Frye v. United States. In 1993, in Daubert v. Merrell Dow Pharmaceuticals, The Court further enumerated four nonbinding factors courts could consider in evaluating the admissibility of expert testimony: (1) whether such evidence was generally accepted by the relevant scientific community; (2) whether the methodology was published and subject to peer review; (3) whether the methodology has a known or potential rate of error; and (4) whether the results are testable. In our study, digital evidence will be examined in the light of those mentioned factors.

Computer Crime, Evidence, Digital Evidence, Scientific Evidence, Features of Evidence.

“Bilimle uğraşan kişi, cehalet, şüphe ve kesin olmayışlıkla iç içedir… İlerlemek için cehaletimizin bilincinde olmamız ve şüpheci davranmamız gerektiğini anlamış bulunuyoruz. Bilimsel bilgi, farklı kesinlik derecelerine sahip ifadeler topluluğudur ki bunlardan bazıları pek kesin değildir, bazıları ise kesin sayılabilir ama hiç biri tam olarak kesin değildir.”¹

GİRİŞ

Bilişim teknolojilerinde hızla yaşanan değişimler, toplumsal hayatı da teknoloji ekseninde değişime uğratmıştır. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin sonucunda toplum; tarım ve endüstri toplumundan sonra üçüncü aşama olan bilgi toplumu aşamasına ulaşmıştır². Bilgi toplumunun altı adet ayırıcı özelliği bulunduğu ifade edilmektedir. Bunlar; gayri maddilik (dematerialisation), küreselleşme (globalisation), düzensizlik (turbulence), yataylaşma (horizontalisation), hassasiyet (vulnerability) ve açıklık (transparency)’tır.³

Bu özelliklerden gayri maddilik, toplumsal hayatta fiziksel mallardan ve hizmetlerden, sayısal (dijital) mallara ve hizmetlere doğru bir yönelimi ifade etmektedir. Toplumsal gelişimlerin konumuz bakımından önemi, her toplumun, toplumdan soyutlanamaz bir olgu olan farklı suç türlerini ön plana çıkarması ve her bir suç türü bakımından farklı delil türlerine ihtiyaç duyulmasıdır. Sayısal malların ve hizmetlerin etkin olduğu toplumda, başka bir anlatımla sayısallaşmakta olan bir toplumda, suçun ispatına yarayan delilin de sayısallaşacağı açıktır.