Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Mecra İrtifakı

Duct Easement

Hayal TERECİ

Mecralar, bir arazinin altından veya üstünden geçen her şeyin ve arazideki yapıların o arazinin mütemmim cüzü ve bu sıfatla da mülkiyetlerinin arazi sahibine ait olması şeklindeki genel hukuk kuralının istisnalarından biri olup, kuvvetlerin ve maddelerin taşınması ve dağıtımına yarayan teknik yapılardır.

01 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe giren Medenî Kanunun 727’nci ve 744’üncü (EMK m.653 ve m.668) maddelerinde düzenlenen mecralar; elektrik, su ve gaz gibi akıcı maddelerin iletilmesini sağlamak üzere arazinin üstünden veya altından geçirilen teknik tesisatı ifade etmektedir. İrtifak, hak sahibine, bir taşınmaz üzerinde o taşınmazdan yararlanma ve kullanma hakkı veren ve herkese karşı sahip olunan bir haktır. Başka bir ifadeyle, taşınmaz sahibinin taşınmazını bir başkasının kullanmasına müsaade etmesidir. Kiralama işleminden temel farkları, irtifak hakkının uzun süreli olması, tapuya tescil edilmesi, ön izin verilebilmesi ve irtifak hakkı tesis edilen taşınmaz üzerinde projeye dayalı sabit tesis inşa edilebilirken, kirada taşınmaz üzerinde sabit tesis yapımının mümkün olmamasıdır.Bu makalede, kavramsal çerçevede mecra, hukuki niteliği, çeşitleri ile mecra irtifakının kazanılması, hükümleri, tapuya tescili ve sona ermesi ele alınmıştır.

Mecra, İrtifak, Rızai Mecra İrtifakı, Zorunlu Mecra İrtifakı.

Ducts are the technical structures used for the transfer and distribution of forces and substances and duct easement is one of the exceptions of general rule of law that all the things passing under or over the land and structures on the land are inseparable part of the land and therefore are in the property of the land owner.

Ducts which are arranged in article 727 and 744 of Turkish Civil Code enacted on 1 January 2002 (old Civil Code art.653 and 668) signify the technical installments enabling to transfer the fluids like electricity, water and gas over and under the land. Easement is a right given to the right owner for benefiting and using a property and is valid before everyone. In other words, it is the property owner’s allowance of his property to be used by another one. Basic differences from leasing transaction are that the easement is a long term right, it is registered to the land registry, prior consent can be given and when projected fixed premises can be constructed on the land with easement right, on leased land construction of fixed premises is not possible.In this article, easement right within the conceptual framework, its legal attribute, types, gaining the easement right, provisions, registration to land registry and termination is dealt.

Duct, Easement, Duct Easement by Consent, Obligatory Duct Easement.

I. MECRA İRTİFAKI KAVRAMI, MECRA İRTİFAKININ KURULMASI

Mecra hakkı, diğer irtifak hakları gibi, her şeyden önce aynî haktır. Dolayısıyla, aynî haklar için geçerli esaslar aynen mecra hakkı için de geçerlidir. Öğretide, mecra hakkının özü bakımından üst hakkı olduğu da ifade edilmektedir. Üst hakkı gibi, mecra hakkının da, hem taşınmaz lehine hem de kişi lehine kurulması mümkündür. Hatta öğretide, Medenî Kanunun 838’inci maddesi çerçevesinde de kurulabileceği ifade edilmektedir.

İrtifak hakkı, mecra dışarıdan görülmüyorsa tapu kütüğüne tesciliyle; dışarıdan görülüyorsa noterce düzenlenecek sözleşmeye dayanılarak mecranın yapılmasıyla doğar.

Medenî Kanunun 727’nci maddeye göre, su, gaz, elektrik ve benzerlerinin mecraları (akımları) için irtifak hakkı tesis edilebilir. Kanundaki “ve benzerleri” ifadesi, bu mecraların (akımlıkların) su, gaz ve elektrik ile sınırlı olmadığını ifade etmektedir. Teknolojik gelişmenin getirdiği akımlıklar ile zamanla ortaya çıkacak tel, boru vb. araçlarla arazi üzerinden veya altından geçirilecek nesneler için mecra (akımlık) irtifakı kurulabileceğini ifade etmektedir.