İdari Para Cezalarına İlişkin Yargılamalarda Duruşmalı Yargılanma Hakkı

Mehmet Akif TUTUMLU

I. İDARİ PARA CEZALARI BİREYSEL BAŞVURUYA KONU OLABİLİR Mİ?

Anayasa’nın 148. maddesinin üçüncü fıkrasına göre, herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir.

Bu hükme göre, Anayasa Mahkemesine yapılan bir bireysel başvurunun incelenebilmesi için, kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddia edilen temel hak ve özgürlüğün Anayasa’da güvence altına alınmış olmasının yanında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türkiye’nin taraf olduğu ek protokollerinin kapsamına da girmesi gerekir. Diğer bir deyişle, bireysel başvuruya konu temel hak ve özgürlüğün, Anayasa ve AİHS’nin ortak koruma alanı içinde olması gerekir.

Anayasa’nın 36. maddesinin birinci fıkrasında, herkesin meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu belirtilmiştir. Anayasa Mahkemesine göre, Anayasa’da adil yargılanma hakkının kapsamı düzenlenmediğinden bu hakkın kapsam ve içeriğinin, AİHS’nin “Adil yargılanma hakkı” kenar başlıklı 6. maddesi çerçevesinde belirlenmesi gerekir.