Yargıtay 15. Ceza Dairesi’nin 2017/6957 Esas, 2019/3420 Karar Sayılı Kararı Işığında, Türk Ceza Kanunu’nun 239/2. Maddesinde Yer Alan “Ticari Sır” Kavramının Aydınlatılması
Enlightenment of “Trade Secret” Given under the Article 239/2 of the Turkish Commercial Code in the Light of the Decision of the 15th Penal Chamber of the Supreme Court with Docket No 2017/6957, Decision No 2019/3420
Remzi DEMİR
Herkes kendisiyle ilgili kişisel bilgilerin korunması hakkına sahiptir. Kişisel veri, belirli veya kimliği belirlenebilir bir kişiye ilişkin bütün bilgilerdir. Kişilik hakları ve insan hakları kavramlarının gittikçe artan önem ve değeri, şahıslara ait kişisel verilerin amaçları dışında kullanılmasının ve kayda alınmasının cezalandırılmasını gerektirir. Bankacılık sırrı ya da müşteri sırrı ile fenni keşif ve buluşlar veya sınai uygulamaya ilişkin bilgiler ise ticari sırdır. Tacirler için bu bilgiler, ekonomik değer arz eder. Ticari sır, bankacılık sırrı ya da müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması suçu seçimlik hareketli bir tehlike suçudur. TCK m.239’da sayılan ticari sır, bankacılık sırrı ya da müşteri sırrı teşkil eden bilgi ve belgelerin açıklanması, suçun oluşumu için yeterlidir. Bu suçla korunan değer özel yaşamın gizliliğinden çok ekonomi, sanayi ve ticaret sahalarındaki güvenliktir. Bu terimlerin anlam, kapsam ve sınırlarının saptanmasında kendi mevzuatlarına başvurulacaktır. Çalışmamızda, kişisel veri ile ticari sır kavramının ayrımını vurgulayan Yargıtay kararı incelenecektir.
Kişisel Veri, Ticari Sır, Müşteri Sırrı, Ekonomi, Ticaret, Güvenlik.
Everyone has right to protection of their personal data. Personal data is all the information about a specific or identifiable person. The increasing importance and value of the concepts of personal rights and human rights requires punishment for the misuse and recording of personal data pertaining to individuals. Banking secrets or customer secrets and information on scientific discovery and inventions or industrial practice are trade secrets. For traders, this information is of economic value. The crime of disclosing information and documents qualified as trade secret, banking secret or consumer secret is a dangerous crime with alternative behavior. Disclosure of information and documents that constitute trade secrets, banking secrets or customer secrets enumerated in article 239 of the Turkish Penal Code is sufficient for the occurrence of this crime. The value protected by this crime is the security in economical, industrial and commercial fields rather than the privacy of private life. Their own legislations will be applied in determination of meaning, scope and limits of those terms. In our study, the decision of the Supreme Court, which emphasizes the distinction between personal data and trade secret concepts, will be reviewed.
Personal Data, Trade Secret, Consumer Secret, Economy, Trade, Security.
Giriş
Doğası gereği statik bir yapıya sahip olan hukukun, dinamik toplum hayatının gerisinde kalabildiği bilinen bir gerçekliktir. Bu durum, hukuk sistemi ile sosyal hayat arasında çok sayıda problemlerin oluşmasına sebep olmuştur. Uluslararası toplum ile devletlerin, özel hayatın bir parçasını oluşturan kişisel verilerin etkin korunması için düzenlemeler yapması da uygarlığın süre gelen hızlı gelişiminin gereğidir.1 Önceleri mevzuatımızda kişisel verinin ne olduğuna dair bir tanımlama bulunmamaktaydı. Ülkemizde kişisel verilerin korunması, 2010 tarihli Anayasa değişikliği ile anayasal bir hak olarak düzenlenmiştir. Kuşkusuz bu adım, kişisel verilerin korunmasında çok önemlidir. Bu düzenleme, kişisel verilerin korunmasını temel bir hak olarak düzenleyen Avrupa Birliği Temel Hakları Şartıyla da uyumludur.2
Anayasamızın 20’nci maddesinin birinci fıkrasında, herkesin özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahip olduğu belirtilmiştir. Özel hayata saygı ilkesi, Anayasamızın yanı sıra Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8’inci maddesinde de bulunmaktadır.3 Ayrıca, Avrupa Birliği tarafından çıkarılan Kişisel Verilerin İşlenmesi Karşısında Gerçek Kişilerin Korunması ve Verilerin Serbest Dolaşımı Yönergesinde, üye ülkelerce tüm yurttaşların temel haklarının ve özgürlüklerinin korunacağı belirtilerek, kişisel verilerin işlenmesinde saygılı davranılacağı ve mahremiyet hakkının saklı tutulacağı vurgulanmıştır.4
24.03.2016 tarihinde kabul edilerek, 07.04.2016 tarihli Resmî Gazetede ilan edilip yürürlüğe giren 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile bu alandaki yasal noksanlık giderilmiştir.5 Bu kapsamda Kişisel Verilerin Korunması Kanunu m. 3’e göre, “Kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi” kişisel veri şeklinde tanımlamıştır. Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunmasına Dair 108 sayılı Avrupa Konseyi Sözleşmesinin 2’nci maddesinde de aynı tanım bulunmaktadır.6
Bilimsel gelişmelerin baş döndürücü hızla arttığı günümüzde ticari sırların fiziksel olarak işletmeye gerek kalmadan, işletmenin kullandığı bilişim ağına ya da kullanılan buluta erişilerek elde edilmesi mümkündür.7 TCK m. 239’da, ticari sır kapsamındaki bilgi ya da belgelerin açıklanması suç olarak benimsenmiştir.8 Ancak ne bu maddenin metni ile gerekçesinde ne de “tanımlar” başlıklı TCK m. 6’da ticari sırrın ne olduğuna yer verilmiştir.9 İncelemeye konu ettiğimiz Yargıtay kararında, kişisel veri ile ticari sır kavramı ayırt edilerek hangi hallerde TCK m. 239/2’nin tatbik edileceğine işaret olunmuştur.
I. İddianamede Anlatılan Olay
“Şüphelinin, müştekinin sahip olduğu firmada elektronik işçisi olarak çalışıp aynı zamanda depodan da sorumlu olduğu, şirkete ait şifre çözücü tabir edilen aygıtın işi gereği şüphelide bulunduğu, şüphelinin anlaşmazlık nedeni ile adı geçen müşteki firmadan ayrıldığında kendisindeki şifre çözücüyü şirkete teslim etmediği gibi, ... ilindeki başka bir firmaya kargo ile göndermesi gereken şifre çözücü ile bu firmaya göndermeyerek uhdesinde tuttuğu, ayrıca müşteki firma bilgisayarlarında bulunan şirket ile alakalı gizli bilgileri hard diskine kopyalayarak iş yerinden ayrılması sebebiyle tecziyesi istemiyle kamu davası açılmıştır.”
II. İlk Derece Mahkemesi Kararı
“Toplanan deliller olayın akışına göre değerlendirildiğinde sanığın katılana ait firmada ... ile ... tarihleri arasında çalıştığı, çalıştığı süre içerisinde yaptığı işin gereği kullanılması için şirket tarafından kendisine teslim edilen şifre çözücüyü işten ayrılırken iade etmesi gerekirken etmediği, yine şirket tarafından işyerinden ayrılmadan bir ay öncesinde ... Müdürlüğüne gönderilmek üzere teslim aldığı benzer diğer bir şifre çözücüyü de kargo yolu ile göndermiş gibi göstererek uhdesinde alıkoyduğu, bu suretle değişik zamanlarda teslim edilmesi gereken iki adet şifre çözücüyü şirkete ve ... Müdürlüğüne teslim etmeyerek zincirleme olarak güveni kötüye kullanma suçunu işlediği, keza işten ayrılırken de şirketin ticari sır niteliği taşıyan kişisel verilerini flaş belleğe kopyalayıp şahsi bilgisayarına aktarmak suretiyle de kişisel verileri hukuka aykırı olarak kaydetme suçunu işlediği, bu haliyle eylemin hırsızlık suçunu oluşturmayıp daha özel madde niteliğinde olan TCK m. 135/1 kapsamında kaldığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.”
