Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

İş Hukuku’nda Rekabet Yasağı

Noncompetition in Labor Law

Büşra UYSAL TUNA

İşçi çalıştığı süre boyunca işletmenin gerek teknik gerek ekonomik bakımdan üretim, pazarlama ve müşteri ilişkileriyle ilgili bilgilere sahip olmaktadır. İşçinin, sözleşmenin devamında veya sona ermesinden sonra bu bilgileri, kendi çıkarları doğrultusunda veya işvereniyle rakip işletmeler nezdinde kullanma ihtimali bulunmaktadır. Bu husus ise, işverenin menfaatlerine zarar vereceğinden, yasayla bazı koruma önlemleri getirilmiştir. Bunlardan ilki, iş sözleşmesinin devamı sırasında, sadakat borcunun uzantısı olarak işçinin rekabet etmeme borcudur. İş sözleşmesinin sona ermesiyle birlikte işçinin rekabet etmeme borcu da sona erecektir. Bu sebeple, iş sözleşmesinin sona ermesinden sonra işçinin rekabet teşkil edebilecek eylemlerde bulunmasını engellemek amacıyla, TBK m.444 vd. gereğince, rekabet yasağının belirli koşullar ve sınırlar çerçevesinde düzenlenmesine imkan verilmiştir. Bu kapsamda iş sözleşmesinin devamı sırasında ve sona ermesinden sonra taraf menfaatleri dengelenerek işçinin işvereni ile rekabet teşkil eden davranışlarının mevcut mevzuat hükümleri gereğince engellenmesi mümkündür.

İş Sözleşmesi, Rekabet, Sadakat Borcu, Taraf Menfaatleri, İş Sırları.

During the period an employee has worked, the employee is informed of either technical or economical information on production, marketing and customer relations of a business. There is a possibility for the employee to use that knowledge in line with own interests or with the businesses rival of the employer during or after the termination of the agreement. Since this situation will cause detriment to interests of the employer, some precautionary measures have been set forth by law. The first of them is employee’s noncompetition duty besides the duty of loyalty during the labor agreement. As the labor agreement terminates, employee’s noncompetition duty will end, too. Thus in order to prevent actions of the employee those might be considered as competition after the expiration of the agreement, regulation of noncompetition within the frame of certain conditions and limits has been provided pursuant to the article 444 and so on of Turkish Code of Obligation. Within this scope, during and after the labor agreement, it is possible to prevent actions generating competition for the employee against the employer pursuant to the current legislation provisions by balancing interests of the parties.

Labor Agreement, Competition, Duty of Loyalty, Interests of the Parties, Business Secrets.

I. Rekabet Kavramı

Rekabet sözlük anlamıyla; aynı amacı güden kimseler arasındaki çekişme, herhangi bir etkinlik alanında ayrı ayrı kişi ya da gruplar arasında sürdürülen üstün olma mücadelesidir.1 Hukuki anlamda ise, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun2 3’üncü maddesinde; “Mal ve hizmet piyasalarındaki teşebbüsler arasında özgürce ekonomik kararlar verilebilmesini sağlayan yarışı ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır.

Ticari hayatın gerekleri karşısında da rekabet bir nevi olmazsa olmaz koşul haline gelmiştir. Özellikle, gelişen ve değişen dünya karşısında ekonomi ve teknoloji alanındaki ilerlemeler rekabet piyasasının da önem kazanmasına neden olmuştur. Müteşebbisler işletmelerin teknik bilgi, iş sırları, çalıştıkları çevre, iş organizasyonu gibi birçok yönünü rekabet ortamı içerisinde korumak için sadece dış ilişkilerinde değil aynı zamanda bünyesindeki kişilerle olan ilişkilerinde de rekabet faktörünü göz önünde tutmaktadır.3

II. Rekabet Yasağı Sözleşmesi Kavramı

Rekabet hakkı, anayasal düzende temelini bulan bir kişilik hakkıdır. Diğer kişilik hakları ile ortak yönü onun da çeşitli alanlarda yasaca korunuyor olması; farklılığı ise sözleşme ile sınırlandırılabilir nitelikte olmasıdır.4 Bu hak, dürüstlük kuralı ve iyiniyet çerçevesinde kullanılmaz ise beklenen fayda gerçekleşmez ve kişilerin hakları ihlal edilmiş olur.5 Bu anlamda rekabet yasağı, esas itibarıyla, ekonomik bakımdan aynı veya benzer durumdaki kişilerin birbiri ile rekabet etmesini sınırlandırıp yasaklayarak tarafların çıkarlarının zedelenmemesini sağlamaktadır.6