İş Sözleşmesinin Fesih Dışında Sona Erme Sebepleri

Şükran ERTÜRK

Sürekli bir borç ilişkisi olan iş sözleşmesi, sözleşmenin tarafları arasında devamlılık gösteren bir hukuki ilişki kurmaktadır. Ancak bu sözleşme çeşitli sebeplerle sona erebilir ya da zaman içerisinde taraflarca sona erdirilmek istenebilir. İş sözleşmesinin sona ermesi ikiye ayrılabilir. Bunlardan ilki ve en sık rastlanılanı iş sözleşmesinin işçi ya da işveren tarafından feshidir. Bunun yanı sıra iş sözleşmesinin fesih dışında birtakım sebeplerle de sona ermesi mümkündür. İş sözleşmesi işçinin ölümü ya da belirli süreli iş sözleşmelerinde belirlenen sürenin dolması ile sona erebileceği gibi, tarafların anlaşması sonucu da sona erdirilebilir.

Çalışmamızda iş sözleşmesinin fesih dışında sona erme sebepleri incelenmiştir. Bu sebepler işçinin ölümü, belirli süreli iş sözleşmelerinde belirlenen sürenin dolması ve tarafların anlaşmaları sonucu sözleşmeyi sona erdirmeleri olarak üç temel başlık altında toplanarak ele alınmıştır.

İş Sözleşmesinin Sona Ermesi, İşçinin Ölümü, Belirli Süreli Sözleşmenin Sona Ermesi, İkale.

As a permanent contract, labor contract establishes a permanent legal relationship between the parties. However this contract may end by itself or may be terminated by a party of the contract. The expiration of a labor contract may be divided into two parts. The first and most common of these is the termination of the contract by the employer or employee. Except the termination of the contract by the parties, the labor contract also may expire with some other reasons. The labor contract may expire in case both of the parties compromise in the rescission of the contract, the death of the employee, or the expiration of the definite period of a labor contract for a defi nite term.

In this study the causes of the expiration of a labor contract, except the termination of the contract by one of the parties, have been examined. These causes have been discussed in three main headings; the death of the employee, expiration of the definite period of a labor contract for a defi nite term and termination of the contract by mutual agreement.

The Expiration of a Labor Contract, The Death of the Employee, The Expiration of a Labor Contract for a Definite Duration, Termination by Mutual Agreement.

GİRİŞ

İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmeleri belirli ya da belirsiz bir zaman dilimi için kurulurlar. Bu bakımdan bu sözleşmeler taahhüt edilen edimin ani olarak değil; devamlı olarak ifa edilmesini gerektiren, sürekli borç ilişkilerindendir. Bunun bir sonucu olarak iş sözleşmeleri, ani edimli borç ilişkilerinde olduğu gibi, taahhüt edilen edimin yerine getirilmesiyle sona ermez; sözleşme zaman içerisinde edimlerin ifa edilmesiyle devam eder. Ancak elbette ki sürekli bir borç ilişkisi olan iş ilişkisi de çeşitli sebeplerle sona erebilir ya da taraflarca sona erdirilebilir.

İş sözleşmesinin uygulamada en çok rastlanan sona erme hali, sözleşmenin işçi ya da işveren tarafından tek taraflı irade beyanıyla (fesih) sona erdirilmesidir. Ancak bunun yanı sıra, iş sözleşmesinin başka birtakım sebeplerle de sona ermesi mümkündür. Bu bakımdan iş sözleşmelerinin sona ermesi temel olarak, fesih yoluyla sona erme ve fesih dışında sona erme şeklinde iki gruba ayrılabilir.

Çalışmamızın konusunu iş sözleşmesinin fesih dışında sona erme sebepleri oluşturmaktadır. Bu haller temel olarak üç başlık altında toplanabilir. Bunlar işçinin ölümü, belirli süreli iş sözleşmelerinde belirlenen sürenin sona ermesi ve tarafların anlaşmaları sonucu sözleşmeyi sona erdirmeleri halleridir.