Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Anayasa Mahkemesinin Yüce Divan Sıfatıyla Yaptığı Yargılamalarda Görev ve Yetki

Jurisdiction and Competency in the Trial Which the Constitutional Court is Acting in the Capacity of High Court

Mevlüt Alper KAYA

Bazı üst düzey kamu görevlilerinin görevleriyle ilgili suçlardan dolayı, Yüce Divanda yargılanmaları öngörülmüştür. Ülkemizde ise Yüce Divan görevini 1961 yılından bu yana Anayasa Mahkemesi yerine getirmektedir. Makalede Yüce Divan kavramı, Yüce Divanın amacı ve tarihi gelişimi incelenmiş. Yüce Divanın görev ve yetkileri ele alınarak bu görevin Anayasa Mahkemesi tarafından yerine getirilmesine yönelik eleştirilere değinilmiştir.

Yüce Divan, Anayasa Mahkemesi, Ceza Yargılaması, Yüksek Mahkeme, Üst Düzey Kamu Görevlileri.

Some senior public officials are expected to be tried in the High Court on account of crimes related to their duties. In our country since 1961, The Constitutional Court has been serving as the High Court. In the article, the concept of the High Court, the purpose and historical development of the High Court have been examined. The competency and jurisdiction of the High Court were addressed and the criticism about the fulfillment of this jurisdiction by the Constitutional Court was mentioned.

High Court, Constitutional Court, Criminal Justice, Supreme Court, Senior Public Officials.

Giriş

Anayasa Mahkemesinin asli görevi kanunların ve anayasada belirtilen diğer normların anayasaya uygunluğunun denetimidir. Ancak bu asli görevinin yanında mahkemenin başka birtakım görevleri de vardır.1 Bu görevlerden birisi de Cumhurbaşkanını, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanını, Cumhurbaşkanı yardımcılarını, bakanları, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay Başkan ve üyelerini, Başsavcılarını, Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Hâkimler ve Savcılar Kurulu ve Sayıştay Başkan ve üyeleriyle Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanlarını görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılamaktır.

Bu çalışmada öncelikle Yüce Divan kavramı ele alınmış ve böyle bir yargılamaya neden gerek duyulduğu araştırılmıştır. Ardından Yüce Divanın tarihi gelişimi ve mukayeseli hukuktaki benzerleri incelenmiştir. Daha sonra 1982 Anayasası’na göre Yüce Divanın teşekkülü ile görev ve yetkileri üzerinde durulmuştur. Kısaca Yüce Divan yargılamasına değinilmiş ve son olarak Yüce Divan görevinin Anayasa Mahkemesi tarafından yerine getirilmesine yönelik eleştiriler ele alınmıştır. Çalışmanın odak noktası Yüce Divanın görev ve yetkisi olduğu için görev ve yetkiye ilişkin tartışmalara yer verilirken, usule ilişkin sorunlara bu çalışmada yer verilmemiştir.

I. Genel BilgilerA. Tanım

Anayasada veya kanunlarda Yüce Divanın bir tanımı yapılmamıştır. Doktrinde ise bazı tanımlamalar yapılmıştır. Mesela Öztürk’e göre Yüce Divan, “egemenlik” denilen muazzam gücü millet adına kullanan kişilerin görev suçlarını yargılamak için kurulmuş mahkemedir.2 Yanık, Yüce Divanı bazı üst düzey görevlileri görev suçlarından yargılayan yüksek mahkeme olarak tanımlamaktadır.3