Genetiği Değiştirilmiş Ürünlerde Bulaşan Kavramı ve Ceza Yargılamalarında Karşılan Sorunlar

The Concept of Infection in Genetically Modified Foods and the Problems Faced in Criminal Proceedings

Mustafa ÖZEN

Bu makalede, 18/3/2010 tarih ve 5977 sayılı Biyogüvenlik Kanunu’nun 15. maddesinde düzenlenen suçlarda ceza soruşturma ve kovuşturmasında ciddi sorun oluşturan kast ve bulaşan kavramı ele alınmıştır. Bu kapsamda; örnek iddianame, mahkeme kararı, bilirkişi değerlendirmelerine yer verilmiştir.

Biyogüvenlik Kanunu , Genetiği Değiştirilmiş Ürün , Bulaşan , Kast , Sorumluluk .

In this article the concepts of intention which create a serious problem in criminal investigations and prosecutions in the crimes regulated under the article 15 of the Biosecurity Act dated 18/3/2010 and no 5977 and of infection are discussed. In this context; sample indictment, court decision, expert evaluations are referred.

Biosecurity Act, Genetically Modified Food, Infection, Intention, Responsibility.

I. Giriş

18.3.2010 tarihli ve 5977 sayılı Biyogüvenlik Kanunu özel bir kanundur. Bu kanunda düzenlenen suçlar da özel suç düzenlemesi özelliği gösterir. Uygulama açısından özel kanunlar ve bu kanunlardaki suç düzenlemelerinin anlaşılıp uygulanmasında bazı sorunlar yaşanmaktadır. Bu durum, doğal karşılanmalıdır. Çünkü, özel uzmanlık gerektiren hususlar barındırmaktadır. Bu konuda bir makale ve kitap çalışması yaptığımız için, konuya aşina olduğumuzu ifade etmek gerekir. Uygulamada çok sık karşılaşılan sorunlardan biri olan bulaşan kavramına açıklık getirmeyi ve genetiği değiştirilmiş ürünler konusunda toplumda oluşan yanlış algıyı gidermeyi amaçlamaktayız. Bu makale çalışması, akademik yönü ağır basan bir çalışma yerine, kanun maddesinin uygulanmasında ve kamuoyunda görülen yanlış anlaşılmayı önlemek amacıyla kaleme alınmıştır. Makale çalışmasında, ilk önce ilgili kanun ve yönetmelik hükümlerine yer verilecektir. Daha sonra örnek olması anlamında; iddianame, mahkeme kararı, bilirkişi değerlendirmesine (raporu) yer verilecektir. Son olarak da kendi değerlendirmemizi yapacağız.

II. İlgili Kanun ve Yönetmelik Hükümleri

BK m.2/1-ğ’ye göre; “Bulaşan: Gıda veya yeme kasten ilave edilmeyen ancak, gıdanın birincil üretim aşaması dâhil üretimi, imalatı, işlenmesi, hazırlanması, işleme tabi tutulması, ambalajlanması, paketlenmesi, nakliyesi veya muhafazası ya da çevresel bulaşma sonucu gıdada bulunan, hayvan tüyü, böcek parçası gibi yabancı maddeler hariç olmak üzere her tür maddeyi,

BK m.2/1-i’ye göre; “Genetik yapısı değiştirilmiş organizma (GDO): Modern biyoteknolojik yöntemler kullanılmak suretiyle gen aktarılarak elde edilmiş, insan dışındaki canlı organizmayı,”