Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Hukuka Aykırı İşlemden Kaynaklı Maddi Tazminat Sorumluluğunun Belirlenmesinde İptal Kararının Gerekçesi

Coşkun ÖZBUDAK

Makalede, idarenin iptal edilen işlemden kaynaklı maddi tazminat sorumluluğunun belirlenmesi aşamasında, iptal kararındaki gerekçelere atıf yapılmasının hukuka uygunluğu ve iptal gerekçesinin tek başına maddi tazminat sorumluluğunu ortadan kaldırıp kaldıramayacağı, bir Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) kararında ortaya konulan gerekçeler bağlamında irdelenecektir.

Tam Yargı Davası, İptal Davası, Maddi Tazminat, Manevi Tazminat, İdarenin Tazminat Sorumluluğu, Kusurlu Sorumluluk, Kusursuz Sorumluluk, Hizmet Kusuru, İçtihadi Hata, Takdirde Hata, Olağan Nitelikteki Hukuki Yanlışlık ve Aykırılık, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, AYİM Kanunu.

In this article, in the case of determination of pecuniary damages liability of the administration arising from cancelled proceeding, legitimacy of giving reference to reasons in annulment decision and if the reason of the annulment solely removes the liability of pecuniary damages will be reviewed in the context of reasons put forward in a Military High Administrative Court’s decision.

Full Remedy Action, Annulment Lawsuit, Pecuniary Damages, Non-pecuniary Damages, Administration’s Damages Liability, Fault Liability, Strict Liability, Service Defect, Erroneous Opinion, Assessment Fault, Legal fault and Violation in Ordinary Attribute, Military High Administrative Court, Military High Administrative Court Act.

1. GİRİŞ

Anayasa'nın 125’inci maddesinin son fıkrasında, “İdare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür.” hükmü yer almıştır. Bu suretle, idarenin sorumluluğu Anayasa prensibi olarak kabul edilmiştir.

Ancak idarenin sorumluluğunun hangi esaslara göre belirleneceği Anayasa'da belirtilmemiş, bu meselenin halli doktrin ve yargı kararlarına bırakılmıştır. Bugün idarenin sorumluluğu hizmet kusuru ve kusursuz sorumluluk ilkelerine dayandırılmaktadır. İster hizmet kusuru ister kusursuz sorumluluk ilkelerine dayandırılsın, genel olarak idarenin tazmin borcunun doğabilmesi için bir zararın mevcudiyeti, zarara yol açan eylemin veya işlemin idareye yüklenebilir nitelikte olması ve zarar ile eylem veya işlem arasında illiyet bağının bulunması zorunludur. Bu şartlardan birinin yokluğu idarenin sorumluluğunu ortadan kaldırır. Bu nedenle, ortada bir zarar yoksa veya meydana gelen zararın idari eylemle veya işlemle ilgisi bulunmuyorsa, idari faaliyet zararın gerçek nedenini, illiyetini teşkil etmiyorsa, arada illiyet bağı mevcut değilse veya zarara yol açan eylem veya işlem idareye yüklenebilir nitelikte değilse, idarenin sorumluluğu ortadan kalkmaktadır.

İdarenin kamu hizmetinin yürütülmesinden doğan zarardan sorumlu tutulmasını gerektiren ilkelerden birisi “hizmet kusurudur. İdarenin yürütmekle yükümlü olduğu bir hizmetin kuruluşundaki, düzenlenmesindeki veya işleyişindeki bozukluk, aksaklık veya boşluk olarak tanımlanabilecek hizmet kusuru; hizmetin kötü işlemesi, geç işlemesi veya hiç işlememesi hallerinde gerçekleşmekte ve bu nedenle doğan zararın, zararla idari işlem veya eylem arasında nedensellik bağının kurulabilmesi halinde, idarece tazmin edilmesini gerektirmektedir.