Trafik Güvenliğini Kasten Tehlikeye Sokma Suçları (TCK m. 179)

The Crimes of Intentionally Endangerment of Traffic Safety (TPC Art. 179)

Özgün ÖZYÜKSEL

Türk Ceza Kanunu’nun ikinci kitabının “Topluma Karşı Suçlar” başlıklı üçüncü kısmının “Genel Tehlike Yaratan Suçlar” başlıklı birinci bölümünde, m. 179’da düzenlenen “trafik güvenliğini kasten tehlikeye sokma suçları”nın özellikle kara yolu trafiği bakımından tahlil edildiği bu çalışmada, hükümdeki üç müstakil suçun hukukî konuları, maddî ve manevî unsurları, özel oluşum şekilleri (teşebbüs, iştirak, içtima), yaptırımları, muhakeme usûlleri ve tipik fiili hukuka uygun kılabilecek nedenler etraflıca incelenmiş; doktrinde süregelen çeşitli tartışmalara yer verilerek uygulamada tereddüt yaratabilecek noktalara işaret edilmiş; hükümdeki eksikliklere dikkat çekilerek bazı çözüm önerilerine yer verilmiştir.

Trafik Güvenliği, Tehlike Suçları, Kara Yolu Trafiği, Sarhoş Olarak Araç Kullanma, Kasıt.

In this study where “the crimes of intentionally endangering traffic safety” regulated in the second book, under the third section entitled “Crimes Against Society”, under the first part headed “Crimes Causing General Danger”, in Article 179 of the Turkish Penal Code are analyzed especially in terms of road traffic, the legal subject of these three independent offences, their elements, probable justification defenses, special appearance forms, sanctions and the criminal procedure are examined in detail, pointing out some debatable issues which lead to hesitations in practice. Besides, some deficiencies in the provision have been pointed out and some solution suggestions put forward.

Traffic Safety, Crimes of Danger, Road Traffic, Drunk Driving, Intention.

GİRİŞ

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçları, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) ikinci kitabının “Topluma Karşı Suçlar” başlıklı üçüncü kısmının “Genel Tehlike Yaratan Suçlar” başlıklı birinci bölümünde, m. 179 ve 180’de düzenlenmiş; üç fıkradan oluşan m. 179’un her bir fıkrasında müstakil¹ birer kasıtlı suça yer verilirken, tek fıkradan ibaret bulunan m. 180’de ise “trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma suçu” tarif edilmiştir.

TCK m. 179 hükmüne göre; “(1) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olan kişiye bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir. (2) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.” TCK m. 180 hükmüne göre ise, “Deniz, hava veya demiryolu ulaşımında, kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye taksirle neden olan kimseye üç aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.”

İleride ayrıntılı olarak izah edileceği üzere, TCK m. 179/1 ile TCK m. 180 hükmünde düzenlenen suçlar birer “somut tehlike suçu” iken, TCK m. 179/2 ve 3’te tanımlanan suçlar “soyut tehlike suçu” niteliğini taşımaktadır.²