Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Prof. Dr. Ralf Poscher’in Önsözü

Ralf POSCHER

Toplantı Kanunu Model Tasarısı’nın hazırlanmasına yol açan neden, diğer ülkelerin hukuk sistemleri bakımından önem taşımamaktadır. Bu Tasarı Almanya’da Federal Devlet yapısında yapılan reformlar sırasında federe devletlere toplantı hukuku ile ilgili kanunları çıkarma yetkisi verilmesi ile bağlantılıdır. Model Kanun Tasarısı, Almanya’da Toplantı Hukukunun dağınık ve parçalanmış bir görünüm almasını önlemek üzere hazırlanmıştır.

Toplantı Kanunu Model Tasarısının hazırlanmasına vesile olan bu etmen diğer hukuk sistemleri bakımından ilgi çekici olmasa bile, Tasarının kendisi, düzenlediği konular ve içeriği itibariyle vermek istediği mesaj yabancı ülke hukuk düzenleri açısından da önemli olabilir. Toplantı Kanunu Model Tasarısı Alman geleneğini yansıtmakla birlikte, Toplantı Hukukunu alışılagelmiş ‘Polis Hukuku’ bakışı açısından ele almamıştır. Model Tasarı toplantıları artık sadece kolluğun olası tehlikeleri önlemesi açısından ele almamakta, daha ziyade toplumun kendini örgütleme özgürlüğü ve siyasal iradenin teşekkülüne kişilerin katılmasıyla ilgili bütün hakların tanınması ve idarenin bunu desteklemesi bakış açısını temel almaktadır. Model Tasarı Toplantı Hukukunu ‘toplantıların yapılmasını sağlama hukuku’ olarak kabul etmiştir. Toplantı Hukuku ile ilgili bu bakış açısı, diğer ülkelerin hukuk sistemleri bakımından da ilgi çekici olabilir.

Toplanma hukukunun Anayasal temelleri Almanya ve Türkiye’de aynı şekilde ifade edilmiş olduğu için, bu anlayış, belli şartlar altında özellikle Türkiye bakımından da geçerlidir. Zira, Türk Anayasasının 34. maddesinin 1. fıkrası ve Alman Anayasasının 8. maddesinin 1. fıkrası, bireylere önceden bildirim yapmadan ve izin almadan barışçıl ve silahsız toplanma hakkı tanımıştır.

Türkiye’nin yakın geçmişindeki toplanmalar büyük öneme sahiptir. Örneğin, 2013 yılında Gezi Parkı ve Taksim Meydanında başlayan ve Türkiye’nin çeşitli yerlerinde yayılan toplu gösteriler, tüm Dünya’da dikkat çekmişti. 15-16 Temmuz 2016 gecesi bazı askerler, demokratik olarak seçilmiş hükümeti devirmek için darbe yapmaya kalkışınca, halk kendiliğinden toplanıp bu girişime karşı koymuş, zırhlı araçların önüne yatarak kendilerini siper etmişlerdi.

Bu kitabın yazarları, Model Tasarının Türk hukuk biliminde ilgi uyandırmasından büyük memnuniyet duymuşlardır. Almanya’daki bilimsel çevreler de Model Tasarının hükümleri ile ilgili olarak Türkiye’deki yapılacak olan tartışmalardan istifade edebilecektir. Bununla birlikte, Model Tasarıda yer alan somut düzenlemelerin Türkiye’deki müzakereler bakımından faydalı olup olmayacağını öngörmemiz olası değildir. Yazarlar olarak biz, Türk toplantı ve gösteri kültüründeki canlılığa dayanarak, Model Tasarının temelini oluşturan ve toplantı hukukunun asli amacının toplumun demokratik olarak kendi kendini örgütlemesine olanak vermesi şeklindeki bakış açısı ile temel anlayışın Türkiye’de de birçok kişi tarafından paylaşılacağını umut ediyoruz.

Bütün yazarlar adına Prof. Dr. Feridun Yenisey ile Av. Damla Zaimoğlu’na Model Tasarıyı tercüme ederek, Türk-Alman hukuk diyaloğunda Tasarının içerik ve hedefi hakkında görüş bildirme olanağı sağladıkları için teşekkür ediyorum.

Ralf Poscher, Freiburg,

Temmuz 2020