Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması Kapsamında Kabul Beyanı

Declaration of Acceptance in the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods

Zeynep ÖZCAN

Milletlerarası satım hukukunun yeknesaklaştırılması amacıyla yapılmış sözleşmelerin en önemlisi 11 Nisan 1980 tarihli Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (CISG)’dir. Sözleşme milletlerarası taşınır malların satımına ilişkin sözleşmelerin kuruluşu, ifası ve sona ermesi ile ilgili hükümler içermektedir. Sözleşme, 1 Ağustos 2011’den itibaren Türkiye’de de uygulanmaya başlamıştır. Böylece sözleşme iç hukukumuzun bir parçası haline gelmiştir. CISG milletlerarası özel hukukta uygulanacak mevzuat hükümlerimiz kapsamında yer almıştır. Taşınır satışına ilişkin hem Türk Borçlar Kanunu hükümleri hem de CISG hükümleri uygulama alanı bulmaktadır. Sözleşmenin kurulmasını sağlayan irade beyanlarından ikincisi olan kabul beyanı iç hukukta gerçekleşen satım ilişkilerinde olduğu gibi uluslararası mal satımına ilişkin sözleşmelerin kurulması kapsamında da önem arz etmektedir.

CISG, Türk Borçlar Kanunu, Milletlerarası Satım Sözleşmesi, Kabul, Taşınır Mallar.

The most important one among the agreements made for the purpose of unification of international trading law is the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods (CISG), dated April 11, 1980. The contract contains provisions regarding the establishment, execution and termination of the contracts related to the international sale of movable properties. The contract was started to be implemented in Turkey since August 1, 2011. So the contract has become part of our national law. CISG is included within the scope of our legislation provisions to be applied in our private international law. Both the provisions of the Turkish Code of Obligations and the CISG are applicable for the movable sale. The declaration of acceptance, which is the second of the declaration of will that enables the establishment of the contract, is important within the scope of establishing contracts related to international goods sales as well as in domestic sales relations.

CISG, Turkish Code of Obligation, International Sale Contract, Acceptance, Movable Properties.

I. Viyana Satım Sözleşmesi’nin Ülkemizde Kabul Süreci

Uygulamadaki yaygın ismi Viyana Satım Sözleşmesi olan CISG 11 Nisan 1980 tarihinde Viyana’da toplanan diplomatik konferansta kabul edilmiş1 ve 1 Ocak 1988’de yürürlüğe girmiştir. 84 ülkenin2 taraf olduğu bu Sözleşme, ülkemizde de Resmî Gazetede yayımlanarak3 07.04.2010 tarihinde kabul edilmiştir.4 CISG, 07.07.2010 tarihinde tevdi edilen katılma belgesinin Birleşmiş Milletlere verilmesinden 12 ay sonra ilk ayın başından itibaren uluslararası hukuk bakımından 01.08.2011 tarihinde ülkemizde yürürlüğe girmiştir.5 Sözleşmenin amacı, milletlerarası unsurlu satım sözleşmelerindeki ilişkilerde ve uyuşmazlıklarda doğrudan yeknesak kurallar uygulanarak milletlerarası ticari ilişkilerin devamını sağlamaktır.6 Söz konusu sözleşme taraflar arasındaki alışkanlık ve teamüllere öncelik tanıyarak tarafların sözleşme serbestîsine yer vermiştir.

Viyana satım sözleşmesi kapsamında sözleşmenin kurulması Türk hukuk sistemi ile bazı konularda benzerlik göstermektedir.7 TBK m. 1 gereği sözleşme, tarafların karşılıklı ve birbirine uygun olarak açık veya örtülü uygun irade beyanlarını açıklamaları ile kurulmaktadır. Sözleşmenin kurulması için öneriden sonraki beyan olan kabul, CISG m. 18 ilâ m. 24 arasında düzenlenmektedir. İlgili Kanunda, hangi durumların kabul olarak nitelendirileceği, kabulün gerçekleşmesi için ne kadar süre içerisinde karşı tarafa varması gerektiği, hangi durumlarda kabule gerek olmaksızın sözleşmenin hüküm doğuracağı, kabule eklemeler nedeni ile oluşan karşı öneriyi, kabulde geç kalma durumu ve kabul beyanının geri alınması halleri yasal olarak düzenlenme imkânı bulmuştur.

II. Viyana Satım Sözleşmesi’nin Kurulması İçin Gereken İkinci İrade Beyanı Olarak Kabul

Öneriye uygun olarak sözleşmenin kurulmasına kesin bir şekilde imkân tanıyan, varması gerekli tek taraflı irade beyanı kabul olarak nitelendirilmektedir.8 Öneriye uygun olarak verilen kabul beyanı tek taraflı ve kurucu yenilik doğuran bir beyan olup;9 sözleşmeyi doğrudan kurar.