Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Bozma Kararına Uyma Sonucu Doğan Usulü Kazanılmış Hak

Procedural Acquired Right Arising as a Result of Abiding by Reversal Decision

Erhan GÜNAY

Usulü kazanılmış hak olgusu, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda süreklilik sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş usul hukukunun ana ilkelerinden biridir. Anılan kuralın istisnaları da Yargısal kararlarla hukuksal uygulamada kabul görmüştür.

Usulü Kazanılmış Hak Kavramı, İstisnaları, Dayanak İçtihadı Birleştirme ve Kararları ile Yargıtay Kararları.

Procedural acquired right fact is one of the main principles of procedural law developed by the Supreme Court applications with the purpose of preventing extensions of the cases, ensuring sustainability in legal field and preventing loss of confidence against the decisions. Exceptions of the said rule have also been accepted in the legal practice with the judicial decisions.

Procedural Acquired Right Concept, Exceptions, Supreme Court Decisions with Justification Case Law Merger and Decisions.

I. Giriş

Makalemizin konusu olan “bozma kararına uyulması ile doğan usulü kazanılmış hak”, HMK metninde yer almamıştır. Bu ilke Yargıtay kararları ile kabul edilmiş ve uygulamada sıkça karşılaşılan ve gözetilmediği takdirde verilen hükmün bozulmasına neden olan önemli bir ilkedir.

Yerel mahkemelerce verilmiş ve halen Yargıtay denetiminde bulunan birçok dava dosyasının incelenmesinde muhtelif nedenlerle hükümlerin bozulduğu bilinmektedir. Özel Dairece verilen (istinaf değil) bozma kararına yerel mahkemenin uyması sonunda, mahkeme için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak bozmaya uygun hukuki esaslar uyarınca karar vermek yükümlülüğü doğar. Bu nedenle bozma kararına uymuş olan yerel mahkeme, artık bu uyması kararı ile bağlıdır; daha sonra uymadan dönüp direnme kararı veremez.

Bozma kararına uymuş olan mahkeme bozma dairesinde hüküm vermek zorunda olduğundan, mahkemenin ilk kararını evvelce bozmuş olan Yargıtay Özel Dairesi de artık yeni bir bozma kararı veremez; usulü kazanılmış hak esasını gözetmek suretiyle kararı onamak durumundadır. Eş deyişle, Özel Daire ilk bozma kararıyla benimsemiş olduğu esaslara aykırı şekilde yeni bir bozma kararı veremez.