Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

7194 Sayılı Kanun Sonrasında Vekalet Ücretinin Vergilendirilmesi ve Gelir Vergisi Tevkifat Uygulaması

Taxation of Attorney’s Fee and Income Tax Withholding Application After Law No. 7194

İmdat TÜRKAY

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa göre avukatlık faaliyeti sonucunda elde edilen kazançlar serbest meslek kazancı olarak vergiye tabi bulunmaktadır. Vekalet ücreti, avukatlara ait olan ve serbest meslek kazancına dahil edilmesi gereken bir kazançtır. 7194 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesinde yapılan düzenleme ile 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretini ödeyenler tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılması kanun hükmüne girmiştir. Tevkifat kapsamına icra ve iflas müdürlüklerine yatırılan vekalet ücretleri de dâhil bulunmaktadır. Çalışmada, avukatlık vekalet ücretinin ödemesi sırasında gelir vergisi, katma değer vergisi ve vergi usul kanununa göre belge düzeninin nasıl olacağı konusu incelenmiştir.

Serbest Meslek Kazancı, Vekalet Ücreti, Avukat, Gelir Vergisi Tevkifatı, Serbest Meslek Makbuzu, Vekalet Ücretinde KDV.

According to the Income Tax Act No. 193, earnings obtained as a result of attorney activity are subject to tax as self-employed earnings. The counsel fee is a gain that belongs to lawyers and should be included in the self-employed gain. Applying income withholding tax by the payer of counsel fee, charged to the counter party pursuant to the Debt Enforcement and Bankruptcy Code no 2004 and Attorneys’ Act no 1136 with the arrangements made with the article 94 of the Income Tax Act no 7194, has been included into law provisions. Counsel fees deposited in debt enforcement and bankruptcy directorates are also included within the scope of withholding. In the study, the issue of income tax, value added tax and how to arrange documents according to the Tax Procedure Act during the payment of attorney’s fee are reviewed.

Self-Employment Income, Counsel Fee, Lawyer, Income Tax Withholding, Self-Employment Receipt, VAT in Counsel Fee.

I. Giriş

Bilindiği üzere, 05.12.2019 tarihinde TBMM’de kabul edilen 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 07.12.2019 tarihli Resmî Gazetede yayımlanmış bulunmaktadır. 7194 sayılı Kanunla, Türk vergi sistemine dijital hizmet vergisi, değerli konut vergisi ve konaklama vergisi dahil edilmiş olup, ayrıca 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun bazı maddelerinde değişiklikler ve yeni düzenlemeler getirilmiştir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda yapılan düzenlemeler, düzenlemenin gerekçesinde de belirtildiği üzere; vergi adaletini pekiştiren, vergi tabanını genişleten, mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu gözeten ve vergi güvenliğini güçlendiren düzenlemeler olmuştur. Gelir Vergisi Kanununda yapılan bir düzenlemede, vekâlet ücretinden tevkifat yapılmasının kanun hükmüne eklenmiş olması konusunda yapılmıştır. Davayı kaybeden tarafın, mahkeme veya icra ve iflas dairesinin tespit ettiği vekâlet ücretini alacaklı tarafa doğrudan nakden ödemesi halinde, alacaklıyı temsil eden avukatın ücretli olmaması kaydıyla, ödeme yapan tarafın Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında sayılan kişilerden olması halinde, yapılan vekâlet ücreti ödemesi üzerinden %20 oranında gelir vergisi tevkifatının yapılması gerekmektedir. 7194 sayılı Kanunla, 193 sayılı GVK’nın 94’üncü maddesine ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere; “9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekâlet ücretini (icra ve iflas müdürlüklerine yatırılanlar dâhil) ödeyenler tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılır.” fıkrası eklenmiştir. Bu hükme göre; icra ve iflas müdürlüklerine yatırılanlar dâhil olmak üzere vekâlet ücretini ödeyenler tarafından tevkifat yapılması gerektiği hususu, GVK’nın vergi tevkifatını düzenleyen 94’üncü maddesine hüküm olarak eklenmiş ve böylece konu tam olarak açıklığa kavuşturulmuştur. Yapılan bu düzenleme Kanunun yayım tarihi olan 07.12.2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Vekâlet ücretinden kimlerin gelir vergisi tevkifatı yapacağı ve belge düzeni hakkında Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği1 yayımlanmış bulunmaktadır. Çalışmamızda, yapılan yasal düzenleme sonrasında yayımlanan ikincil mevzuat düzenlemesinde yer alan hususlar çerçevesinde vekâlet ücretinin vergilendirilmesinde gelir vergisi tevkifatı ve belge düzeni gibi konular incelenmiştir.

II. Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Avukatlık Kanunu ile İcra ve İflâs Kanununa Göre Ödenen Vekâlet Ücretleri

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 323’üncü maddesinde yargılama giderlerinin kapsamı arasında, vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücreti ödenmesi de yer almaktadır. Anılan Kanunun 329’uncu maddesinde; kötüniyetli davalı veya hiçbir hakkı olmadığı hâlde dava açan taraf, yargılama giderlerinden başka, diğer tarafın vekiliyle aralarında kararlaştırılan vekâlet ücretinin tamamı veya bir kısmını ödemeye mahkûm edilebileceği ve vekâlet ücretinin miktarı hakkında uyuşmazlık çıkması veya mahkemece miktarının fahiş bulunması hâlinde, bu miktar doğrudan mahkemece takdir olunacağı hüküm altına alınmaktadır. “Vekâlet ücretinin taraf lehine hükmedilmesi” başlıklı 330’uncu maddesine göre ise, vekil ile takip edilen davalarda mahkemece, kanuna göre takdir olunacak vekâlet ücreti, taraf lehine hükmedilir. Aynı Kanunun 441’inci maddesinde, “Hakem veya hakem kurulunun, davayı kazanan tarafın varsa vekili için avukatlık asgari ücret tarifesine göre takdir ettiği vekâlet ücreti” yargılama giderleri arasında sayılmıştır.