Barter Sözleşmesi

Özge TOSUN

Ülkemizde yaygın olmayan, lakin diğer ülkelerde uzun zamandır uygulanan ve yine bizden farklı olarak yabancı hukuk sistemlerinde düzenleme alanı bulmuş bir sistem, Barter Sistemi. Kanunlarımızda düzenlenmemesi sebebiyle, Borçlar Kanunu ve ilgili sair mevzuatta barter sistemine yakın özellikler gösteren sözleşmeler esas alınarak çalışma hazırlanmış ve yine uygulamasının az olması sebebiyle, ortaya çıkması muhtemel sorunlar tartışmaya açılmıştır. Konu üzerine kaleme alınmış sınırlı sayıda eser bulunmakta olup, bilhassa mehaz kanunları incelemiş olmaları hasebiyle bu eserler çalışmamıza esas teşkil etmiştir. Çalışmaya öncelikle barter benzeri uygulamalar ile başlanarak barter sistemi anlatılması esnasında anlam bütünlüğünün korunması amaçlanmıştır. Böylelikle hukukumuzda benzer sözleşmeler ile olan kıyaslamalarda kavram veyahut anlatım karışıklığının önüne geçilmesi amaçlanmıştır.

Barter, Trampa, Takas, Set Off, Organizasyon Şirketi, Tellallık.

As opposed to foreign regulations as well as practice, the system of barter is rarely known and exercised in Turkey. Due to lack of regulations under Turkish law, study is drafted by comparing similar type of agreements regulated under Code of Obligations and related law and notwithstanding since the pautcity of its practice, conflicts likely to be accrued were put forward. There are few publications concerning this issue, on the account of observations of counterpart laws, study is structured on mentioned publications. Finally, in order to keep integrity while describing barter, study is started with applications similar to it. So that in the following sections where barter is compared with similar type of agreements regulated under Turkish law, no misunderstandings as to meanings and/or expressions would remain in mind.

Barter, Exchange Agreement, Brokering, Set Off, Organisation Company, Brokerage.

A. INTRODUCTION

As opposed to foreign regulations as well as practice, the system of barter is rarely known and exercised in Turkey. Due to lack of regulations under Turkish law, study is drafted by comparing similar type of agreements regulated under Code of Obligations and related law and notwithstanding since the paucity of its practice, conflicts likely to be accrued were put forward. There are few publications concerning this issue, on the account of observations of counterpart laws, study is structured on mentioned publications. Finally, in order to keep integrity while describing barter, study is started with applications similar to it. So that in the following sections where barter is compared with similar type of agreements regulated under Turkish law, no misunderstandings as to meanings and/or expressions would remain in mind.

A. GİRİŞ

Ülkemizde yaygın olmayan, lakin diğer ülkelerde uzun zamandır uygulanan ve yine bizden farklı olarak yabancı hukuk sistemlerinde düzenleme alanı bulmuş bir sistem, Barter Sistemi. Kanunlarımızda düzenlenmemesi sebebiyle, Borçlar Kanunu ve ilgili sair mevzuatta barter sistemine yakın özellikler gösteren sözleşmeler esas alınarak çalışma hazırlanmış ve yine uygulamasının az olması sebebiyle, ortaya çıkması muhtemel sorunlar tartışmaya açılmıştır. Konu üzerine kaleme alınmış sınırlı sayıda eser bulunmakta olup, bilhassa mehaz kanunları incelemiş olmaları hasebiyle bu eserler çalışmamıza esas teşkil etmiştir. Çalışmaya öncelikle barter benzeri uygulamalarla başlanarak, barter sisteminin anlatılması esnasında, anlam bütünlüğünün korunması amaçlanmıştır. Böylelikle hukukumuzda benzer sözleşmeler ile olan kıyaslamalarda kavram veyahut anlatım karışıklığının önüne geçilmesi amaçlanmıştır.

1. BARTER BENZERİ UYGULAMALAR

Türkiye barter kavramıyla, gelişmiş devletlerin aksine yakın tarihte tanışmıştır. Ödeme aracı olan paranın da aslında bir maliyet unsuru olduğu düşünülürse, bu maliyeti de ortadan kaldıran barter, 1930’lu yılların ekonomik sistemlerinin bir getirisi olarak ortaya çıkan ve kullanım ve uygulama açısından “takas” ve “trampa” ile benzerlik gösteren bir sistemdir. Bu farklılık, kapsamlı olarak ileride dile getirilecek olup, uygulamada barter ve benzeri sistemler şu şekilde özetlenebilecektir.