Konkordatoda Takas

Set Off in Bankruptcy Composition

Efe DIRENİSA

Konkordatoda takas bakımından iflâsta takası düzenleyen İcra ve İflâs Kanunu’nun 200. ve 201. maddelerine yollama yapılmıştır. Konkordatoda takas, özellikle konkordato borçlusu ve kredi alacaklısı bankalar arasında ciddî sorunların doğmasına sebep olmaktadır. Bu çalışmada konkordatoda takasın amacı, işlevi ve şartlarına değinilecek; sonrasında konkordatoda takasla ilgili olarak iflâsta takasa ilişkin düzenlemelere yapılan yollama, konkordato hukuku bakımından değerlendirilecektir.

Konkordato, Konkordatoda Takas, Takasa İtiraz, Takasa Tâbi Alacaklar, İcra ve İflâs Kanunu.

Set off in concordat is not regulated independently and is referenced to Art. 200 and 201 of the Turkish Enforcement and Bankruptcy Law which regulate set off in bankruptcy. Set off in bankruptcy composition causes serious problems especially between debtors and creditor banks. In this essay, function and conditions of set off in bankruptcy composition will be examined and the reference made to the provisions regarding the set off in bankruptcy will be assessed in terms of bankruptcy composition law.

Bankruptcy Composition, Set Off in Bankruptcy Composition, Objection to Set Off, Debt Subject to Set Off, Code of Enforcement and Bankruptcy.

Giriş

7101 sayılı İcra ve İflâs Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’la,¹ İcra ve İflâs Kanunu’nda² yeniden yapılandırma ve mali olarak zor durumda bulunan borçlunun iyileştirilmesi alanında ciddî değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerden en önemli olanlarından birisi şüphesiz, 7101 sayılı Kanun’un yürürlük tarihi olan 15.03.2018 itibariyle iflâs ertelemeye ilişkin hükümlerin yürürlükten kaldırılmasıdır. Uygulamadaki problemler göz önünde bulundurularak borçlu ile alacaklılar arasındaki iletişime ve tarafların uzlaşmasına dayalı olan konkordato kurumunun uygulamadaki aksaklıkları gidereceği öngörülmüş ve 7101 sayılı Kanun’la yapılan düzenlemeyle, ticarî ve sosyal bir ihtiyacın giderilmesi için konkordato kurumunun etkin ve aktif kullanılması amaçlanmıştır.³ Tüm dünyada ekonomik anlamda yaşanan bazı olumsuz gelişmeler ülkemizi de etkilemiş ve bunun bir sonucu olarak konkordato kurumu, kısa sürede mahkemeleri bir hayli meşgul eden ve borçluların sıklıkla başvurduğu bir kurum haline gelmiştir.

Bu çalışmada, uygulamada borçlular ile özellikle bankaları karşı karşıya getiren ve mahkemelere iş yükü olarak yansıyan yeni konkordato düzenlemesindeki takas hakkı ele alınacaktır. Konkordatoda takas, İcra ve İflâs Kanunu’nun 294. maddesinin 4. fıkrasında düzenlenmiştir. Konkordatoda takasa izin verilmekle birlikte, Kanun’da takas bakımından iflâsta takası düzenleyen Kanun’un 200. ve 201. maddelerine yollama yapılmıştır. Bu sebeple çalışmada öncelikle kısaca konkordato kurumunun amacından bahsedilecek, daha sonra takas hakkında genel bilgiler verilecek; sonrasında Kanun’un yollaması nedeniyle yeri geldikçe iflâstaki takasa da değinilerek konkordatoda takas irdelenecektir.

I. Konkordato Kurumunun Amacı

Konkordato kural olarak, yaptığı tahmin veya hesaplamaların yanlış çıkması gibi sübjektif veya makro ölçekli ekonomik krizler gibi objektif nedenlerle mali durumu bozulan ve mevcut malvarlığı tüm borçlarını ödemeye yeterli olmayan dürüst borçlunun korunmasına hizmet eder.⁴ Zira borçlu, alacaklarıyla borç miktarında belli bir oranda tenzilat yapılmasında anlaşarak borç miktarını azaltır veya borçlarını daha uzun bir vadeye yayar; alacaklıların çoğunluğunun tenzilata veya vadeye onay vermesi, onay vermeyen diğer alacaklıları da bağlar. Böylelikle borçlu, elindeki malvarlığıyla borçlarını ödeyebilme imkânına erişir, alacaklılar da (kısmen de olsa) alacaklarına kavuşmuş olur. Nitekim bu durumda borçlunun iflâsa tâbi olmayan kişilerden olduğu hallerde bazı alacaklılar önce davranarak borçlunun haczedilebilir malvarlığını haczederek alacaklarının tamamını tahsil edebilme imkânını elde ederken, daha geç davranan alacaklıların alacaklarını tahsil edememe riski doğabilir. Konkordatoyla, alacaklılar arasında oluşması muhtemel bu eşitsizlik de giderilir.