Avrupa Birliği Nezdinde Yeni Bir Marka Türü Olarak Oluşturulan AB Sertifikasyon Markaları ve Türkiye’deki Garanti Markaları ile Karşılaştırılması

European Union Certification Marks Formed as a New Kind of Mark in European Union and Comparison with Guarantee Marks in Turkey

Erman VATANSEVER

Bu yazı kapsamında, 2017/1001 sayılı AB Marka Tüzüğü ile 01.10.2017 tarihinden itibaren Avrupa Birliği nezdinde yürürlüğe giren ve yeni bir marka türü olarak ihdas edilen AB sertifikasyon markaları incelenecektir. AB Marka Tüzüğü ve Tüzüğün Uygulama Yönetmeliği düzenlemeleri doğrultusunda AB sertifikasyon markalarının tanımı, kullanım amacı, hak sahipliği ve kullanımı hususları açıklanacak ve bu hususlar bakımından AB sertifikasyon markası AB nezdinde geçerli diğer marka türleriyle (bireysel markalar-ortak markalar) ve sertifikasyon markasının Türkiye’deki karşılığı olan garanti markaları ile karşılaştırılacaktır. Ayrıca, AB sertifikasyon markalarının değerlendirilmesi için oluşturulan ret gerekçeleri ile sertifikasyon markalarının mutlak ret gerekçeleri bakımından incelenmesi hususu değerlendirilecektir.

Marka, Garanti, Garanti Markası, Sertifikasyon, Sertifika, Sertifikasyon Markası, Sertifika Markası, AB Sertifikasyon Markası, Sınai Mülkiyet, Teknik Şartname, Teknik Yönetmelik, Kullanım Yönetmeliği, Coğrafi Menşe.

Within the scope of this article the EU certification marks, introduced by the Regulation 2017/1001 on EU trademarks as of 01.10.2017 are going to be reviewed. In line with the EU Trademark Regulation and EU Trademark Implementing Regulation the article explains the description, purpose, entitlement, usage and transfer of certification marks and compares the description, purpose, entitlement and usage of certification marks with other types of marks (individual and collective trade marks) and corresponding guarantee marks in Turkey. Additionally, the grounds for refusal of EU certification marks and evaluation of certification marks in terms of absolute grounds for refusal will be reviewed.

Trademark, Guarantee, Guarantee Marks, Certification, Certificate, Certification Marks, Certificate Mark, EU Certification Marks, Intellectual Property, Technical Specification, Technical Regulation, Usage Regulation, Geographical Origin.

I. Giriş

Günümüzde marka kavramı denildiğinde bireysel marka olarak adlandırılan ticaret ya da hizmet marka tanımları akla gelmektedir zira ekonomik faaliyetlerde veya günlük satın alımlarda en yaygın kullanılan marka türü ticaret ya da hizmet markalarıdır. Bireysel markalar malların ya da hizmetlerin ticari kökenini/kaynağını gösterirken, markanın üzerine konulduğu malların yapıldıkları malzemeleri, üretim yöntemleri, içeriği, kalitesi veya hizmetin sağlanma usulleri vb. nitelikleri hakkında herhangi bir bilgi içermezler.

Artan toplumsal bilinçle birlikte tüketicilerin çevre, insan veya hayvan haklarına saygılı ürünleri tercih etmek istemeleri, ticaretin küreselleşmesi sayesinde tüketicilerin çok çeşitli mallara ve hizmetlere erişim sağlamış olmaları ve kimi zaman ürün içeriklerinin veya hizmet sağlama yöntemlerinin sağlığa uygun olmadığının ortaya çıkması gibi durumlar tüketiciler açısından malların içeriğinin, kalitesinin, belli nitelikleri haiz olup olmadığının tespit edilmesi önemli bir hal almıştır. Bu ihtiyaç ve taleplere istinaden, ticaret veya hizmet markası kavramlarına ek olarak malların veya hizmetlerin belirli özelliklere sahip olduğunu garanti eden ve garanti edilmiş olan niteliklerin bulunmaması durumuna karşı hukuksal koruma sağlayan “garanti markası” ya da “sertifikasyon markası”¹ kavramları oluşturulmuştur. Sertifikasyon markalarının gördükleri önemli işlev itibarıyla günümüzde ve ilerleyen zamanlarda sertifikasyon markasına duyulan ihtiyaç ve sertifikasyon markasının kullanımı artacaktır. Bu sayede, tüketicilerin seçimleri daha güvenli hale gelecek ve sertifikasyon markalarını taşıyan mallar/hizmetler ön plana çıkacak ve daha fazla tercih edilecektir.

Bu ihtiyaçlara ve gelişmelere binaen Avrupa Birliği nezdinde AB sertifikasyon markasını ihdas eden 2017/1001 sayılı Marka Tüzüğü düzenlemesi (Bölüm VIII, Kısım 2: 83’üncü ilâ 93’üncü maddeler) 1 Ekim 2017’de yürürlüğe girmiş ve sertifikasyon markaları tüm AB ülkelerinde geçerli olacak şekilde üçüncü bir marka türü (diğer ikisi: AB markaları-EUTM ve AB ortak markaları-EU Collective Marks) olarak kabul edilmiştir. Bu düzenlemeye kadar sertifikasyon markaları özellikleri uygun düştüğü ölçüde AB ortak markası olarak tescil ediliyordu. (AB Marka Tüzüğü, Bölüm VIII, Bölüm 1: 74’üncü ilâ 82’nci maddeler). AB sertifikasyon markasının ihdası ile alakalı ilgi çekici olan husus, Avrupa Birliği üyelerinin bir kısmı kendi ülke mevzuatlarında garanti veya sertifikasyon markasının tesciline olanak tanımamasına rağmen, AB sertifikasyon markası tüm AB nezdinde geçerli, üniter bir yapıya sahip olduğundan, ulusal ofisler bu markaların tesciline kendi ülkelerinde müsaade etmeseler dahi AB sertifikasyon markasının tescili ile bu ülkelerde koruma sağlanabilecek olmasıdır.