İcra İflâs Kanununun 83/a Maddesi Üzerine Bir İnceleme

Talih UYAR

Makalede, İcra ve İflâs Kanununun, özellikle geçimini maaşla ya da ücretle sağlayan kimseleri korumak için kabul edilmiş olan 83/a maddesi ele alınmaktadır. Ayrıca, borçlu ile alacaklının hacizden önceki bir dönemde “aslında haczedilmemesi gereken bir mal veya hakkın, haczedilebileceği” konusunda yaptığı sözleşmenin hangi koşullarda geçerli olacağı incelenmiştir.

Haczedilmezlikten Feragat, Haczi Yasaklanan Gelir, Aylık ve Ödenekler, Haczin Kaldırılması.

In this study, the article 83/a of Enforcement and Bankruptcy Code which is enacted to protect the persons particularly who are making their living from wage or salary is elaborated. Moreover, in which conditions the agreement is legitimate on “garnishability of the property or right which shouldn’t be principally garnishable” acted between debtor and creditor before the garnishment is reviewed.

Waive From Non-Garnishabililty, Income Prohibited From Garnishment, Wage and Allowances, Release of Garnishment.

Bu maddede, ‘borçlu ile alacaklının, hacizden önceki bir dönemde «aslında haczedilmemesi gereken bir mal veya hakkın, haczedilebileceği» konusunda yaptığı sözleşmenin geçerli olmayacağı’ belirtilmiştir.

Bu hüküm, özellikle geçimini maaş ya da ücret ile sağlayan kimseleri korumak için kabul edilmiştir.

I- Borçlu, haciz sırasında veya hacizden sonra¹ haczi mümkün olmayan bir mal ya da hakkının haczine açıkça -örneğin; icra tutanağına geçirilen beyanı ile- izin verebileceği gibi, hacizden sonra -haczin kaldırılması için icra mahkemesine şikâyette bulunmamak suretiyle- da karşı koymayabilir.² Bu varsayımlarda, borçlu, haczedilen malından ya da hakkından yoksun kalmanın sonuçlarını bilebilecek durumda olduğundan, borçlunun bu tutumunda Yasaya aykırı bir yön yoktur. Ancak borçlu, hacizden önce, gerçekte haczedilemiyecek olan mallarının ve haklarının haczine izin verir; yani bir mallarının ve haklarının ileride alacaklısı tarafından, haczedilebileceğini bildirirse, borçlunun bu beyanı İİK m. 83/a hükmüne aykırı olacağı için geçersiz olur ve hiçbir sonuç doğurmaz. Böyle bir yasal düzenlemeye gidilmiş olmasının nedeni, borçlunun «hacizden önceki dönemde» -maaşının ya da ücretinin- haczedilmezlik sıfatından feragatinin sonuçlarını tahmin edememiş olmasıdır. Ayrıca, bir malın ya da hakkın haczedilip haczedilemiyeceği, borçlunun ve ailesinin «haciz sırasındaki durumuna göre» saptanacağından, borçlunun bu konudaki önceki beyanının bir önemi olmaz.³