Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

556 Sayılı KHK Kapsamında Coğrafi İşaretler ile Markalar Arasındaki Bağlantı

Erkan EREN

Gerek coğrafi işaret lerin gerek markaların temel fonksiyonu “ayırt etme” fonksiyonudur. Zira, coğrafi işaretler, bir ürünün kökeni olduğu coğrafyayı göstermek suretiyle o ürünün piyasadaki diğer ürünlerden ayırt edilmesini sağlarken; markalar bir işletmenin mallarını ve hizmetlerini başka bir işletmenin mallarından ve hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlamaktadır. Ayrıca, markalarda olduğu gibi coğrafi işaretler de kalite ve garanti belirtme ile reklam fonksiyonuna sahiptir.

Coğrafi işaret lerle markalar ayırt edici işaretler üzerindeki hakları ifade etmektedir. Bu durumda, bir markanın coğrafi işaret olarak tescilinin ya da bir coğrafi işaretin marka olarak tescilinin talep edilmesi mümkündür. Bu hallerde de, marka ve coğrafi işaretin tesciline ilişkin olarak bir takım uyuşmazlıkların gündeme gelmesi kuvvetle muhtemeldir. İşte bu çalışmada, 555 sayılı KHK ve 556 sayılı KHK kapsamında, marka ve coğrafi işaretler arasındaki bağlantı ile ortaya çıkabilecek uyuşmazlıklar ele alınmaktadır.

Coğrafi İşaret, Hizmet Markası, Ticaret Markası, Ortak Marka, Garanti Markası.

The basic function of either geographical signs or trademarks is the “distinguishing” function. When geographical signs serve to differentiate one goods from others by indicating the geographical origin; trademarks serve to differentiate goods and services of one institution from other institutions’. Moreover, geographical signs are indicating quality and guarantee function with advertisement function, as well as there are in trademarks.

Geographical signs and trademarks denote rights on differentiating signs. In this case, claiming the registration of trademark as a geographical sign or geographical sign as a trademark is possible. Even in those situations, it is highly probable that some disputes due to registration of trademark and geographical signs would be coming up. In this study, disputes which could be coming up from the relation of trademarks and geographical signs within the scope of Statutory Decree no.555 and 556 are tackled.

Geographical Sign, Service Mark, Commercial Mark, Joint Brand, Guarantee Mark.

I. GENEL OLARAK

“Coğrafi işaret”, 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname1 m. 3/I’de, “belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökeninin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaretler” olarak tanımlanmıştır.

556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede2 ise doğrudan “marka”nın tanımına yer verilmemiş olmasına rağmen anılan KHK’nın 5’inci maddesinin birinci fıkrasında, markanın, “bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini bir başka teşebbüsün mal ve hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla, kişi adları dâhil özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretler” olduğu ifade edilmiştir.

Yukarıda yer verilen hükümler dikkate alındığında, gerek coğrafi işaretlerin gerek markaların temel fonksiyonunun “ayırt etme fonksiyonu” olduğu görülmektedir. Zira, coğrafi işaretler, bir ürünün kökeni olduğu coğrafyayı göstermek suretiyle, o ürünün piyasadaki diğer ürünlerden ayırt edilmesini sağlarken markalar, bir işletmenin mallarını ve hizmetlerini başka bir işletmenin mallarından ve hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlamaktadır. Dolayısıyla coğrafi işaretler, bir işletmenin mallarını diğerlerininkinden ayırt etmek için değil; sadece malın belli bir yöreden kaynaklandığını göstermek amacıyla kullanılır3. Ayrıca, markalarda olduğu gibi coğrafi işaretler de kalite ve garanti belirtme ile reklam fonksiyonuna sahiptir.