Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 1. Dairesi’nin 8.10.2008 Günlü ve E: 2008/74, K: 2008/822 Sayılı Kararının İdari İşlem - İcrailik - Ayrılabilir İşlem - Yargısal Denetim Konuları Yönünden Tahlili

Zeki UYSAL

İdare Hukuku teorisi açısından Türk Silahlı Kuvvetlerinde uygulanan sicil sisteminde sicil işlemi; birinci, ikinci ve üçüncü sicil amirlerinin ayrı ayrı takdir ettikleri, dış dünyaya ve üçüncü kişilere yansımayan sicil notlarının ortalaması ile yine münferit olarak belirttikleri kanaatlerden oluştuğundan, yani ortada bu sicil amirlerinin verdikleri notların ortalamasından oluşan tek bir sicil işlemi bulunduğundan “geniş anlamda birleşme işlem”dir.

İnceleme konusu AYİM kararına konu dava konusu olayda, bir yıla ait sicilin tamamının değil; bir kısmının (1’inci sicil üstü işlemin) iptali istenmiştir. Durum böyle olunca, söz konusu istemin esasının incelenip incelenemeyeceği önem arz etmektedir. Bu noktada hukuken doğru bir yargıya ulaşılabilmesi için, karar içeriğinde bahsedilen idari işlem, sicil işlemi, birleşme işlem ve türleri ile ayrılabilir işlem kuramı gibi bir takım kavramların gerçek anlamlarıyla değerlendirilmesi şarttır. İnceleme konusu karara konu uyuşmazlıkta, AYİM tarafından sicil işlemi geniş anlamda birleşme işlem değil; kendine özgü ve özel bir idari işlem olarak değerlendirilip, dava konusu edilen kısım açısından ayrılabilir işlem kuramının uyuşmazlığın çözümünde uygulanamayacağı ifade edilmesine rağmen, söz konusu kısmın esası incelenmiştir. Ayrıca, uygulanabileceği yönünde herhangi bir düzenleme bulunmayan yerleşik sirayet müessesesi uygulamasından vazgeçilmiş olması nedeniyle karar yeni bir içtihadın başlangıcı olmuştur.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Sicil, Birleşme İşlem, Kolektif İşlem, Ayrılabilir İşlem Kuramı, Sirayet Müessesesi.

Abstract: From the point of Administrative Law theory, as the record proceeding in personnel recording system applied in Turkish Armed Forces is constituted of the average of record notes from first, second and third personnel record superiors assessments which are not spreading to exterior and third parties and are the opinions remarked separately, namely there is only one record proceeding constituted of the average of record notes given by record superiors, this is a “in a broad sense consolidation proceeding”.

In the matter in dispute reviewed in this article which is subjected to the Military High Administrative Court, it is asked the cancelation of some part of personnel records (after the first record superior) instead of all records regarding one year. When this is the case, if the merits of the claim in question can be reviewed or not have importance. To reach a right judgment at this point, it should be assessed some notions in the court decision as administrative act, record proceeding, consolidable proceeding and types, and severable proceeding theory. In the dispute subjected to the reviewed decision, though it is stated that severable proceeding theory cannot be applied in the settlement of the dispute regarding to the part in the subject matter, the record proceeding assessed a sui generis and special administrative act by the MHAC instead of consolidable proceeding. Moreover, the decision is a debut of new case law regarding to abandoning the settled “spreading institution” application in which there is no arrangement on the applicability of it.

Military High Administrative Court, Personnel Record, Consolidation, Collective Proceeding, Severable Proceeding Doctrine, Spreading Institution.

1. OLAY

Astsubay rütbesinde bulunan davacının, 1999 yılı sicil döneminde 1’inci sicil üstü tarafından sicili “iyi” seviyede düzenlenmiştir.

Davacı tarafından, hakkında düzenlenen söz konusu sicil üstü işleminin ve varsa olumsuz kanaat işleminin iptali istenmiştir.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 1. Dairesi’nin 8.1.2008 günlü kararıyla, “taleple bağlı kalınarak” davacının 1999 yılı sicilinin 1’inci sicil üstünce düzenlenen kısmının iptaline karar verilmiş bulunmaktadır.