Önleme ve İstihbari Amaçlı İletişimin Denetlenmesinin Özel Hayatın Gizliliği ve Haberleşme Özgürlüğü Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Evaluation of Communication Control for Prevention and Intelligence Purposes Within the Framework of Privacy and Freedom of Communication

Kadri İNCE

Teknolojik araçların gelişmesiyle beraber organize suçluluk günbegün artmıştır. Terör örgütleri teknolojik araçlar yardımıyla yeni tip yöntemler kullanmaya başlamışlardır. Ayrıca suçların işlenme alanı genişlemiş, pek çok yeni suç tipi de ortaya çıkmıştır. Diğer yandan gelişen teknoloji suçla mücadelede birçok yeni yöntem kullanılmasını sağlamıştır. Yeni nesil araçlarla delillere ve suçlulara geleneksel yöntemlerden çok daha hızlı ve etkili bir şekilde ulaşılabilmektedir. Devletler bazı amaçlarla, suç işlenmeden önce de bireylerin iletişimini denetleyebilmektedir. Ancak kullanılan yapılan bu denetim çoğunlukla bireylerin özel hayatının, kişisel verilerinin ve haberleşmenin gizliliği gibi temel haklarına müdahale edilmesi anlamı da taşımaktadır. Burada kamu menfaatiyle birey menfaatinin yarışması söz konusudur. Çalışmada, Türk hukukunda önleme ve istihbari amaçlı iletişimin denetlenmesi tedbiri, amacı, kapsamı ve temel hak ve özgürlüklerle ilişkisi ele alınacaktır.

İletişimin Denetlenmesi, Özel Hayatın Gizliliği, Haberleşme Özgürlüğü, Suçun Önlenmesi, İstihbarat.

With the development of technological tools, organized guilt has increased day by day. Terrorist organizations started to use new methods with the help of technological tools. In addition, the scope of crimes has expanded and many new types of crime have emerged. On the other hand, developing technology has enabled many new methods to be used in the fight against crime. Evidence and criminals can be reached much faster and more effectively than the traditional methods with the new generation tools. For some purposes, states can control the communication of individuals before the crime is committed. However, this audit is used mostly to interfere with the fundamental rights of individuals such as privacy of personal life, personal data and communication. There is a competition of public interest and individual interest. In this study, the measure, aim, scope and relationship between fundamental rights and freedoms will be discussed in Turkish law.

Supervision of Communication, Right of Privacy, Freedom of Communication, Prevention of Crime, Intelligence.

GİRİŞ

Örgütlü suçluluğun artması ve teknolojinin büyük bir ivmeyle gelişmesi, suçluların teknolojik araçları kullanarak suç işlemelerini kolaylaştırmasına neden olmasının yanında, suç işlemesinin önlenmesi ve suçluların yakalanması noktasında da önemli bir yere sahiptir. Maddi gerçeğin ortaya çıkması, failin tespiti adaletin tesisi noktasında önemli olduğu kadar suçun işlenmesinin önlenmesi de devletin yükümlülükleri arasındadır. Öyleyse devletler bir taraftan adli, diğer taraftan da önleyici bir takım tedbirler almak durumundadır.

Bu bağlamda kanun koyucu da suçun işlenmesinin önlenmesi, terörle mücadelenin etkin bir şekilde sürdürülmesi, devlet güvenliğinin sağlanması gibi gerekçelerle, bireyler hakkında soruşturma olmadığı hallerde dahi bazı tedbirlere başvurulabileceğini öngörmüştür. Bu tedbirlerin başında da iletişimin denetlenmesi gelmektedir.

İletişimin denetlenmesi, yukarıda sayılan nedenlerle gerekli görülebilirse de haberleşme özgürlüğü, özel hayatın ve aile hayatının korunması gibi temel hak ve özgürlüklerin ihlalini doğurma riski olduğundan bu tedbirin makul ve ölçülü uygulanması gereklidir.