Uzaktan Çalışmanın Bir Türü Olarak Tele Çalışma ve Evden Çalışmadan Farkı

Telework as a Type of Remote Working and Its Difference from Working from Home

Gözdenur KILIÇ

Bilgi teknolojisi dünyasındaki hızlı devinim insan üzerindeki etkisini göstermeye başlamış, çeşitli sosyal ve ekonomik faktörlerle birlikte kişilerin çalışma disiplinlerini değiştirmiştir. İşçilerin büyük metropollerde tek başına yaşarken günlük işlerinde iş harici zamana ihtiyaç duyulması, çalışan kadın, engelli ve yaşlıların oranındaki artış ve teşvikler, global ekonomik krizlerle birlikte gelen tasarruf ve sürdürülebilir istihdam ihtiyacı, son dönemde yaşanan salgın hastalık, sosyal ve ekonomik faktörlere örnek olarak gösterilebilir. Tüm bunların sonucu olarak ortaya çıkan iş dünyasındaki “esnekleşme” ihtiyacı beraberinde pek çok yeni kavramı getirmektedir. Tele çalışma kavramı, hızla yenilenen ve evrimleşen teknoloji dünyası içerisinde kendine hızla yer bulmaktadır. 6715 sayılı İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde 2016 yılında yapılan değişiklikle Uzaktan Çalışma kavramı mevzuatımıza dâhil edilmiştir. Uzaktan Çalışmanın bir türü olan Tele Çalışma kavramına bu çalışmada yer verilecektir.

Uzaktan Çalışma, Tele Çalışma.

The rapid movement in the information technology world has started to show its effect on human, and has changed the working disciplines of the people together with various social and economic factors. Workers’ need for non-business time for their daily works while living alone in large metropolitan cities, the increase in numbers of working women, disabled and elderly people and the incentives, saving and sustainable employment needs in parallel with the global economic crisis, recent epidemic can be shown as examples of social and economic factors. “Flexibility” need in business world, arising as a result of all of these, accompanies many new concepts. Telework concept finds place to itself rapidly within the rapidly renewing and evolving technology world. Telework concept has been included in our legislations with the amendment made in the year 2016 in the article 14 of the Labor Code no 4857 with the Act on Amendments in Turkish Employment Agency Act with the Labor Code no 6715. Telework concept which is a type of remote working will be given in this study.

Remote Working, Telework.

I. Tele Çalışma Kavramı

Türkiye’de 8 Şubat 2016 tarihinde İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun tasarısında İş Kanununun 14’üncü maddesinde yapılan değişiklikle, çağrı üzerine çalışma ve uzaktan çalışma hükümleri düzenlenmiştir. Bu tasarı 6 Mayıs 2016 tarihinde kanunlaşarak 20 Mayıs 2016 tarihinde Resmî Gazetede¹ yayımlanmıştır. Yapılan değişiklikte kanunkoyucu, 4857 sayılı İş Kanununda uzaktan çalışmayı üst kavram olarak kabul ederek evde çalışmayı ve tele çalışmayı, uzaktan çalışmanın alt türleri olarak kabul etmiştir. 6715 sayılı Kanunun ikinci maddesine ilişkin gerekçede, evden çalışma ve tele çalışma biçimlerinin uzaktan çalışma adı altında birleştirilerek tanımlandığı ifade edilmektedir. Kanunkoyucu madde gerekçesinde ayrıca uzaktan çalışmanın tanımına da yer vermektedir. Buna göre evde çalışma ve tele çalışmanın bir üst kavramı olarak uzaktan çalışma, “işçinin mal ve hizmet üretmek amacıyla işyeri dışında, işverenin gözetiminden uzak bir mekânda iş edimini sunduğu ve bunun karşılığında işverenden ücret aldığı iş ilişkisidir”.²

İş Kanununun 14’üncü maddesinde dördüncü ve yedinci fıkraların uzaktan çalışmanın alt türleri olan evde çalışma ve tele çalışma için uygulanacak ortak hükümler olduğu doktrinde ağırlıklı görüşler arasındadır.³ Bu sebeple çalışmamızda, evde çalışma kavramına kısa bir açıklama ile değinilecek olup ayrıntılı olarak tele çalışma üzerinde durulacaktır.

İş Kanununun 14’üncü maddesinin dördüncü fıkrasından ve bu maddenin gerekçesinden hareketle, evden çalışma kavramını, işçinin iş görme edimini, işverenin iş organizasyonu kapsamında ve işverene bağımlı şekilde, genellikle kendi evinde yerine getirdiği iş sözleşmesi olarak tanımlamak mümkündür.⁴ Evde çalışma genel olarak paketleme, kutulama, konfeksiyon, tekstil, oyuncak gibi emeğin yoğun olduğu sektörlerle birlikte günümüzde pazarlamacılık, reklamcılık, tercümanlık, yazılım gibi sektörlerde uygulaması hızla artan bir sözleşme türüdür.⁵