Esas Sözleşme Değişikliklerinde Toplantı ve Karar Yeter Sayıları

Meeting and Decision Quarums in Amendments to the Articles of Assocation

Neval OKAN

Genel kurulda alınan kararlar, toplantıya katılıp katılmadığına bakılmaksızın tüm pay sahiplerini bağlar. Bu nedenle yasakoyucu, toplantıların yapılması ve karar alınması için, genel kurulda sermayenin belli bir oranına sahip paysahiplerinin veya temsilcilerinin hazır bulunmasını zorunlu kılmıştır. Bu yetersayılar belirlenirken de, toplantının gündem konuları dikkate alınmıştır. Ayrıca ilk toplantıda yeterli sayının sağlanamaması durumunda, sonraki toplantılarda bazen aynı yetersayılar aranırken, bazen daha düşük yeter sayılar aranmıştır. Türk Ticaret Kanununda, anonim ortaklık genel kurul toplantı ve kararlarında, basit yeter sayıların yanında, bazı konularda ağırlaştırılmış yeter sayılar öngörülmüştür. Ağırlaştırılmış yeter sayılar, bu yetersayılara Türk Ticaret Kanununun değişik maddelerinde yer verilmekle birlikte; esas olarak “Esas Sözleşme Değişikliklerinde Toplantı ve Karar Nisapları” başlığı altında TTK m. 421’de düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile esas sözleşme değişikliklerine, konularına göre farklı yeter sayılar öngörülmüştür. TTK m. 421/1’e göre, Kanunda ya da esas sözleşmede farklı bir ağırlaştırıcı hüküm bulunmuyor ise, ana kural olarak, esas sözleşme değişikliğine ilişkin kararlar, ortaklık sermayesinin en az yarısının temsil edildiği genel kurulda, toplantıda mevcut bulunan oyların çoğunluğu ile alınır; ikinci toplantıda da ortaklık sermayesinin en az üçte birinin temsil ediliyor olması gerekir. TTK m. 421/2 ve 3’de ise daha önemli görülen bilanço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük konulması, ortaklık merkezinin yurt dışına çıkarılması, ortaklığın işletme konusunun tamamen değiştirilmesi, imtiyazlı pay oluşturulması, nama yazılı payların devrinin sınırlandırılması konusundaki esas sözleşme değişikliklerinde ise daha ağır yetersayılara yer verilmiştir. TTK m.421/1’de toplantı ve karar yetersayıları belirtilmiş olmasına karşın, m.421/2 ve 3’de yetersayılar kararlar açısından ifade edilmiş olup; bu yetersayılar, toplantı yeter sayısına ilişkin özel bir düzenlemeye yer verilmediğinden, toplantılara da uygulanır.

Ticaret Hukuku, Ortaklıklar, Anonim Ortaklık, Genel Kurul, Yetersayılar, Esas Sözleşme, Esas Sözleşme Değişikliği.

The decisions of the General Assembly shall bind all shareholders regardless of whether they attend the meeting or not. For this reason, the prohibitor obliged the presence of shareholders or their representatives with a certain percentage of capital in the general assembly to hold meetings and to take decisions. In determining these quorums, the agenda of the meeting was taken into consideration. In addition, if the first meeting cannot provide sufficient quorum, the next meetings sometimes require the same quorums, and sometimes the lower quorum is sufficient. In the Turkish Commercial Code (TCC), in addition to simple quorums, aggravated quorums on certain issues are stipulated in the General Assembly meetings and resolutions. The aggravated quorums given in various articles of the Turkish Commercial Code is mainly organized by art. 421, taken place under the title of “Meeting and Decision Quorums in Amendments to Articles of Association”. With this regulation, different quorums are stipulated for the amendments the articles of association, according to the subjects. Under the art. 421/1 TCC, if there is no different aggravating provision in the Law or the Articles of Association, as a general rule, decisions regarding the amendment of the Articles of Association shall be taken by the majority of the votes present in the General Assembly, where at least half of the share capital is represented; at the second meeting, at least one third of the share capital must be represented. In art. 421/2 and 3 TCC, heavier quorums have been sought in matters that are considered more important: the obligation for closing the balance sheet losses and secondary obligation, expulsion of the head office of the company, the change of the business subject of the company, the creation of privileged shares and the restructuring of the transfer of the registered. Although the meeting and decision quorums are specified in art. 421/1, in art. 421/2 and 3, quorums are expressed in terms of decisions; these quorums also apply to meetings, as no special regulation on the quorum for the meeting is included.

Commercial Law, Companies, Joint Stock Company, General Assembly, Quorum, Deed of Association, Amendments to Articles of Association.

Anonim ortaklıklarda bir çok karar, ortaklığın zorunlu organı olan genel kurulda alınır. Genel kurul kararları, kural olarak iç ilişkide ve istisnai olarak dış ilişkide sonuç doğurur.¹ Genel kurul toplantısının yapılmasının nedeni, kural olarak gündemdeki konulara ilişkin karar almaktır.² Genel kurul kararlarının geçerliliği ise, bu kararların usulünce alınmış olmasını gerektirir.

Anonim ortaklık genel kurul toplantıları için Kanun iki tür yetersayı öngörülmüştür: (i) Basit yetersayılar (ii) Ağırlaştırılmış yetersayılar. Basit yetersayılara TTK m. 418’de yer verilmiştir. Ağırlaştırılmış yetersayılar ise Kanunun değişik maddelerinde yer almakla birlikte, esas olarak anasözleşme değişiklikleri ile ilgili yetersayılar öngören TTK m. 421’de düzenlenmiştir.

Bu çalışmanın konusunu, esas sözleşme değişikliklerinde geçerli olan toplantı ve karar yetersayıları oluşturmaktadır. Bu konu ele alınırken de öncelikle, genel olarak TTK m. 418’de düzenlenmiş olan genel düzenleme ele alınmış, eTK, kaynak yasalar, Tasarı gerekçesi, Adalet Komisyonu raporu ve ikincil düzenlemeler dikkate alınmak suretiyle, öncelikle konuyu düzenleyen TTK m. 421’in genel değerlendirilmesine yer verilerek, esas sözleşme değişiklikleri ile ilgili toplantı ve karar yetersayıları inceleme konusu yapılmıştır.