Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Hukuk Muhakemeleri Kanununa Göre Ön İnceleme Aşaması

Sevda BO

Uzun süren yargılama sorunu, tüm hukuk sistemlerinin çözmeye çalıştığı bir sorundur ve adaletin gecikerek adaletsiz hale gelmesinin önüne geçilmesi amacıyla bir çok düzenleme yapılmaktadır.

Hukuk sistemimiz açısından düşünüldüğünde, yargılamanın uzamasına, tarafların mahkemeyle işbirliği içinde olmaya yanaşmamaları ve hakimlerin baştan verilecek kararları yıllar sonra vermeleri sebep olmaktadır. Ancak kanunkoyucu, insan unsuruna müdahale edemeyeceğinden yine kanunla ihdas edebileceği kurumlarla sorunu çözmeye çalışmaktadır. Bu çalışmada hukukumuza yeni kazandırılan ön inceleme aşaması incelenecektir.

Ön İnceleme, Hazırlık Duruşması, Dava Yönetimi, Usul Ekonomisi, Adil Yargılanma Hakkı.

The problem of long-standing proceedings is a matter that all the legal systems are trying to solve and many 
arrangements are made in order to avoid the justice becoming to injustice caused by this delay.

With regard to our legal system, parties failing to cooperate with the court and decisions made by judges many years later which can be made at the beginning are main reasons of the delay of proceedings. However, as the legislator cannot interfere with the human factor, so tries to solve the problem with new institutions established. In this study, preliminary examination stage which has newly come to our legal system is examined.

Preliminary Examination, Preliminary Trial, Lawsuit Management, Procedure Economy, The Right to a Fair Trial.

I. GİRİŞ

Geçmişten günümüze adaletin temini devletin en temel görevi ve varlığının da temeli olarak görülmüştür. Ancak mahkemelerin iş yükü, yargılama süjelerinin usule aykırı tutumları ve alışkanlıkları sebebiyle karar gecikmekte ve söz konusu karar “eksik tahkikat” gerekçesiyle genelde bozulduğu gibi en baştan verilebilecek usuli gerekçelerle ret kararı yıllar sonra verilebilmektedir.

Uzun süren yargılama sorunu, tüm hukuk sistemlerinin çözmeye çalıştığı bir sorundur ve adaletin gecikerek adaletsiz hale gelmesinin önüne geçilmesi amacıyla birçok düzenleme yapılmaktadır. Hukuk sistemimiz açısından düşünüldüğünde yargılamanın uzamasına, tarafların mahkemeyle işbirliği içinde olmaya yanaşmamaları ve baştan verilecek kararların yıllar sonra verilmesinde ise hâkimlerin görevini layıkıyla yapmamaları yatmaktadır. Ancak kanunkoyucu, insan unsuruna müdahale edemeyeceğinden yine kanunla ihdas edebileceği kurumlarla sorunu çözmeye çalışmaktadır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) ile usul hukukumuza yeni bir yargılama aşaması kazandırılmıştır: Ön İnceleme. Kanunkoyucu bu aşamayı İdari Yargılama Usulü Kanununu (İYUK) örnek alarak ihdas etmiştir. Mukayeseli hukukta da birebir örneğini göremediğimiz bu aşama bizim hukukumuza özgü olarak tasarlanmıştır. Bu çalışmada öncelikle, genel olarak ön inceleme aşamasına değinilecek, mukayeseli hukuktaki ön inceleme aşamasına benzer uygulamalara değinildikten sonra Kanundaki sistematiğe bağlı kalınarak ön inceleme aşaması açıklanacaktır.