Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Vekalet Verenin Vekilin Uğradığı Zararı Giderme Borcu

The Principal’s Obligation of Compensation for Damages of Agent

Nilsu KESİM

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununda vekalet verenin vekilin uğradığı zararı giderme borcu 510. maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenmiştir. Şöyle ki ilgili maddede ilk olarak vekilin vekaletin ifası sebebiyle uğradığı zararın giderilmesini vekalet verenden isteyebileceği belirtilmiştir. Maddenin devamında da vekalet verenin kusuru bulunmadığını ispat ederek bu sorumluluktan kurtulabileceği vurgulanmıştır. Bu çalışmada Roma Hukuku ve çeşitli ülkelerdeki düzenlemeler ile 818 Sayılı Borçlar Kanunundaki düzenlemeden kısaca bahsedildikten sonra 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu kapsamında vekalet verenin vekilin uğradığı zararı giderme borcu ilgili madde hükümlerinin içeriği ve gerekçeleri mevzuat, yargı içtihatları ve doktriner tartışmalar ışığında ele alınmış olup analiz edilmeye çalışılmıştır.

Vekalet Sözleşmesi, Vekalet Veren, Vekil, Zarar, Borç, Türk Borçlar Kanunu, Borçlar Kanunu.

The principal’s obligation of compensation for damages of agent is regulated in the 510th article, second subparagraph of the Turkish Code of Obligations No. 6098. In the mentioned subparagraph, it is regulated that the principal must compensate the agent for any loss or damage incurred in performance of the agency contract. Furthermore, it is pointed out that the principal can prove that the damage occurred through no fault of his own and avoid the obligation. In the study, after touching briefly on the relevant statutes of Roman Law, several law systems and Code of Obligations No. 818, the articles and preambles of Turkish Code of Obligations No. 6098 on principal’s obligation of compensation for damages of agent will be elaborately examined and analyzed in the light of other relevant statutes, judicial decisions and arguments in the literature.

The Agency Contract, Principal, Agent, Damage, Obligation, Turkish Code of Obligations, Code of Obligations.

Vekalet sözleşmesi 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK)1 502. maddesinde, vekilin vekalet verenin bir işini görmeyi veya işlemini yapmayı üstlendiği sözleşme olarak tanımlanmıştır. Bu çerçevede özel kanunlar ile düzenlenmiş bir sözleşme vekalet sözleşmesinin unsurlarını taşısa dahi o sözleşmeye Türk Borçlar Kanunundaki genel hükümler değil özel kanunundaki özel hükümler uygulanacaktır. Örneğin avukatlık sözleşmesi özel olarak 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nda2 düzenlendiğinden bu sözleşmeye Türk Borçlar Kanunun ilgili maddeleri özel kanunundaki eksik hususlar dışında uygulanmayacaktır. Çalışmamızda esas itibariyle genel hükümler kapsamında Türk Borçlar Kanunu uygulaması ve hükümleri anlatılacağından bu hususa burada kısaca değinmekle yetiniyoruz.

Türk Borçlar Kanunu anlamında vekalet sözleşmesinin kurulması, kapsamı, tarafların hakları ve borçları, vekalet sözleşmesinin sona ermesi detaylı bir şekilde 503-514. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Çalışmamızın konusu spesifik olarak ‘vekalet verenin vekilin uğradığı zararı giderme borcu’ olduğundan; vekalet sözleşmesinin genel tanımından, vekilin borçlarından, vekalet verenin borçlarından sadece konu ile bütünlüğü sağlamak adına kısaca bahsedilecektir.

Daha sonra inceleme konumuz olan ‘vekalet verenin vekilin uğradığı zararı giderme borcu’ değerlendirme konusu yapılacaktır. Bu çerçevede esas itibariyle Türk Borçlar Kanunu hükümleri ele alınacak olsa da 818 sayılı Borçlar Kanunu3 dönemindeki düzenlemeden, Roma Hukuku ve çeşitli ülkelerdeki düzenlemelerden de bahsedilmeye çalışılacaktır. Konu ile ilgili Yüksek Mahkeme kararları, doktrinde yapılan tartışmalar da çalışmamızda olabildiğince aktarılacaktır. Kendi değerlendirmelerimiz ışığında ilgili konu hakkında önceki ve sonraki kanun dönemindeki tartışmalar farklılıklarıyla ele alınarak çalışmamız sonlandırılacaktır.