Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Kurumsal Yönetim Kavramının Genel Çerçevesi ve Türk Hukukundaki Yansımaları

General Framework of the Concept of Corporate Governance and Its Reflections on Turkish Law

Mehmet Arif TUĞ

Doksanlı yıllarda yaşanan ve dünya çapında etkiler doğuran şirket içi skandallar, halka açık anonim şirketlerin yönetiminde yeni anlayışların gelişmesine sebep olmuştur. Zira söz konusu türde şirketlerde meydana gelen olaylardan yalnızca ilgili şirket ve pay sahipleri değil; şirket çalışanları, alacaklılar, toplum ve devlet gibi diğer menfaat grupları da zarar görmektedir. Bu sebeple tüm dünyada şirket üst yönetimine ilişkin kurumsal yönetim başlığı altında birtakım ilkelerin tartışma ve düzenleme konusu olduğu görülmektedir. Konuya ilişkin olarak Türk hukukunda da Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanunu’nda hukuki çerçeve çizilmiştir. Ayrıca kurumsal yönetim ilkeleri Sermaye Piyasası Kurulu tarafından ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Bu çalışmada kurumsal yönetim kavramı, kurumsal yönetimin kökenleri ve Türk hukukunda yer alan konuya ilişkin düzenlemeler ele alınacaktır.

Kurumsal Yönetim, Halka Açık Anonim Şirketler, Sermaye Piyasaları, Menfaat Grupları, Şeffaflık.

In-company scandals, which happened during the nineties and had world-wide impacts, has caused development of new concepts in public companies’ management. Because not only related company and its shareholders but also other stakeholder, such as company employees, creditors, society and state, are damaged due to incidents that happen in this kind of companies. Therefore, it has been seen that some principles about company senior management, entitled corporate governance, are subject to discussion and regulation all around the world. In Turkish law relating to this matter the legal frame has also been drawn in Turkish Commercial Law and Capital Market Law. Besides, the corporate governance principles have been regulated comprehensively by the Capital Markets Board of Turkey. In this study the concept of corporate governance, the origins of corporate governance and the regulations on the subject in Turkish law will be discussed.

Corporate Governance, Public Companies, Capital Markets, Stakeholders, Transparency.

Günümüzün gelişen ticari ve finansal ilişkileri sonucunda, ticaret ve finans alanlarının temel aktörü konumundaki anonim şirketlerin önemi giderek artmaktadır. Anonim şirketler yapmakta oldukları üretim, arz, ihracat vb. faaliyetler kapsamında ülke ekonomisi, yarattıkları istihdama bağlı olarak toplum ve yatırım araçları piyasasındaki etkinlikleri ile yatırımcılar açısından büyük önem arz etmektedir.

Sahip oldukları bu öneme binaen, anonim şirketlerin iyi yönetilmeleri gerekmektedir. Çünkü bu şirketlerin kötü yönetilmesi sonucu uğrayacakları zararlar sadece kendilerini ve ortaklarını değil, ülke ekonomisini, toplumu, sermaye piyasasını ve diğer anonim şirketleri olumsuz şekilde etkilemektedir. Hatta son yıllarda ekonomik faaliyetlerin küreselleşmesi sonucu birtakım şirketlerin iflasları, zarar açıklamaları gibi durumlar uluslararası piyasaları ve başka ülke ekonomilerini etkilemekte, dünya çapında sosyal olaylara sebebiyet verebilmektedir.

Anonim şirketlerin kötü yönetimi sonucu ortaya çıkabilecek durumlara örnek olarak, en bilineni olması sebebiyle Enron verilebilir. 2000 yılında Fortune dergisine göre ABD’nin en büyük on şirketinden biri olan Enron,1 zararlarının aslen şirketin uzantısından ibaret olan başka oluşumlara2 aktarılarak şirkete kârda olduğu görüntüsü verilmesi3 ve bu skandalın ortaya çıkması sonucu, ABD tarihinin en büyük altıncı iflasını4 gerçekleştirerek tarihe geçmiştir.5