Türk İş Hukukunda Arabulucunun Yükümlülükleri

Obligations of the Mediator in Turkish Labor Law

Özgür OĞUZ

İş hukukundan kaynaklı davalarda zorunlu arabuluculuk 01.01.2018’den itibaren dava şartı haline gelmiştir. 1950 yılından bu yana çalışma hayatımıza yön veren İş Mahkemeleri Kanunu’nda önemli değişiklikler yürürlüğe girmiştir. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu, arabulucuya başvuru koşulunu, belirli iş davaları için zorunlu hale getirmiştir. Zorunlu arabuluculuk sadece belirli iş davalarından söz konu iken, ticari davalardan kaynaklı uyuşmazlıkların da 1 Ocak 2019’da itibaren zorunlu arabuluculuk aşamasına tabi olacağı Kanun’da açıkça düzenlenmiştir. Ticari davalardan kaynaklı zorunlu arabuluculuk bu çalışmanın kapsamında olmamasına rağmen, yeri geldikçe konuyla ilgili açıklamalarda bulunulmuştur. Artık iş ve ticari davalardan kaynaklı birçok tazminat ve alacak davalarında arabuluculuk aşaması bitirilmeden doğrudan mahkemelerde dava açılamayacağı kanunlarımızda açıkça düzenlenmiştir.

İş hukuku, Arabulucu, Yükümlülük, İş Kanunu, Zorunlu.

Mandatory mediation in lawsuits stemming from labor law has become a legal requirement as of 01.01.2018. Since 1950, the Labor Courts Act, which has been guiding our working life, has been amended. The Law no. 7036 on Labor Courts makes it compulsory for certain business cases to apply to the mediator. While compulsory mediation is only a matter of certain business cases, it is clearly regulated in the Law that the disputes arising from commercial lawsuits will be subject to the compulsory mediation phase as of 1 January 2019. Although compulsory mediation from commercial lawsuits is not covered by this study, explanations have been made where appropriate. It is clearly regulated in our laws that many compensation and receivable cases arising from business and commercial lawsuits can no longer be prosecuted directly in the courts until the mediation phase is completed.

Labour Law, Mediator, Obligation, Labour Act, Compulsory.

Anayasa Mahkemesi 2018 yılında verdiği kararında arabuluculuğun adil yargılanma hakkına aykırı olmadığını açıkça belirtilmiştir. Ayrıca Yüksek Mahkeme kişilerin elinden yargıya gitme olanağının alınmadığını kararında belirterek iş davalarında zorunlu arabuluculuğun Anayasaya aykırı olmadığını belirterek, bu konudaki tartışmalara da son vermiştir. Bu çalışmada Anayasa Mahkemesi kararına ayrıntılı olarak yer verilmiştir.

Tabi ki tüm hukuki sorunların arabuluculuk yoluyla çözülmesi imkânsızdır. Bunun altında yatan en önemli neden ise iletişim eksikliğidir. Elbette taraflar arasındaki iletişim eksikliği sorununu da çözecek olan da alanında iyi yetişmiş uzman arabulucular olacaktır.

Nihai hedefi Avrupa Birliği üyesi olma yolunda ilerleyen ülkemizde özellikle hukuk alanında birçok mevzuat güncellenmesi yaşanmaktadır. Bugün yazdıklarımız yarın değişmekte ve yazılan birçok şey güncelliğini kaybetmektedir. Her sorunun yargıya taşınmadığı alternatif uyuşmazlık çözüm yolu olan arabuluculuğun daha da gelişmesi ve vatandaşlarımız tarafından benimsenmesi ve zaman içinde uygulamada yaşanılan sorunların aşılmasıyla uyuşmazlıkların daha rahat ve çabuk sonuçlanması sağlanabilecektir.