Milletlerarası Ticari Sözleşmeler Açısından “Incorporation” ve Elektronik Sözleşmeler, Genel İşlem Şartları ve Standart Sözleşmeler Açısından “Incorporation”
“Incorporation” in International Trade Contracts and “Incorporation” in Electronic Contracts, Form Agreements and Standard Agreements
Orhan EROĞLU,M. Nazlı KÖSLÜOĞLU
Taraflar akdedecekleri milletlerarası ticari sözleşmelerin içeriğine milletlerarası düzenlemeleri, genel işlem şartlarını vb. belgeleri dâhil edebilir. Bunun en pratik yöntemi ise ’dır. metodu ile bir belge, diğer bir belgenin eki ya da parçası haline getirilmektedir. Burada tarafların iradesi, akdedecekleri milletlerarası ticari sözleşmede yollamada bulundukları belgeyi sanki kendileri düzenlemişler gibi dikkate alınması yönündedir. metodu ile sözleşmenin eki ya da parçası haline getirilen kural ister bir kanun hükmü olsun isterse de bir milletlerarası sözleşme hükmü olsun, sözleşmenin içeriğine dâhil olduktan sonra sözleşme hükmü olarak değerlendirilecek ve bu yönde sonuç doğuracaktır. Bu kapsamda metodu ile sözleşmenin içeriğine dâhil edilen kuralın geçerliliği de sözleşmenin esasına uygulanacak hukuka göre tespit edilecektir. Çalışmamızda da milletlerarası ticari sözleşmelerin hazırlanması ve bu sözleşmelere uygulanacak hukukun seçimi ile ve elektronik sözleşmeler, genel işlem şartları ve standart sözleşmeler açısından doktrinde yer alan görüşler ışığında detaylı olarak incelenmiş ve bu çalışma ortaya çıkmıştır.
Incorporation, Milletlerarası Ticari Sözleşme, Elektronik Sözleşme, Genel İşlem Şartları, Standart Sözleşme.
Parties may include international regulations, form agreements or such documents to international trade contracts. The most practical way to do so is . With the method, a document becomes annex or part of another document. The will of the parties thereof is to acknowledge the reference document, in the international trade contract they will make, as if they have produced it. Any rule which had become either an annex or a part of the contract through incorporation, whether a law or a clause of an international contract, will be considered as a provision in the contract thereby resulting accordingly. Within this context, the validity of the rule, included within the content of the contract with method, shall be determined according to the law that will be applied for the principles of the contract. In our paper preparation of international trade contracts and selection of the law to be applied in those contracts and and electronic contracts, from the point of form agreements and standard agreements are examined in detail within the light of the opinions in doctrine and this paper is revealed.
Incorporation, International Trade Contract, Electronic Contract, Form Agreement, Standard Agreement.
Giriş
Milletlerarası ticari sözleşmeler; bünyesinde yabancı unsuru barındıran ya da milletlerarası ticaret alanına giren sözleşmelerdir. Taraflar milletlerarası ticari sözleşmeleri akdederken sözleşmenin şekli açısından tam bir serbestiye sahiptir. Taraflar bu serbesti kapsamında, dilerse sözleşmenin tüm hükümlerini baştan yazabileceği gibi dilerse standart sözleşmeleri esas almak suretiyle bir sözleşme hazırlayabilir. Bunun dışında tarafların bazı belgeleri, hazırlamış olduğu sözleşmenin eki veya parçası haline getirmesi de mümkündür. Bu metot kullanılarak bir belgenin sözleşmenin eki veya parçası haline getirilmesi ise “incorporation”dır. Çalışmamızda da incorporation metodu incelenmiştir.
Çalışmamızın birinci bölümünde; milletlerarası ticari sözleşmelerin hazırlanması ve bu sözleşmelere uygulanacak hukukun seçimi anlatılmıştır. Çünkü uygulamada genellikle incorporation ve hukuk seçimi birbiri yerine kullanılmaktadır. Ancak, bu hatalı bir uygulamadır. Incorporation’ın, hukuk seçiminden farkının ortaya konulabilmesi için ilk olarak milletlerarası ticari sözleşmelere uygulanacak olan hukuk seçiminin neyi ifade ettiğinin kavranması gerekmektedir. Bu kapsamda birinci bölümde, milletlerarası ticari sözleşmeler genel hatları ile ortaya konulmuş, tarafların milletlerarası ticari sözleşmelere uygulanacak olan hukuku seçmeleri ve bunun yöntemi anlatılmıştır. Çalışmamızda da detaylı olarak incelediğimiz üzere, incorporation metoduyla sözleşmeye dâhil edilen kuralın geçerliliği tarafların yaptığı hukuk seçimine tâbidir.
Çalışmamızın ikinci bölümünde ise incorporation ele alınmıştır. Bu kapsamda ilk olarak kavram olarak incorporation’ın neyi ifade ettiği değerlendirilmiş, incorporation’ın nasıl yapılacağı, hangi belgelerin sözleşmenin içeriğine dâhil edilebileceği incelenmiştir. Akabinde incorporation ile hukuk seçimi arasındaki farklar kıyas yoluyla ortaya konulmuştur. Bu bölümde, uygulamada sıklıkla incorporate edilen sözleşmeler incelenmiştir. Milletlerarası ticaret alanında son yıllarda yaygın olarak kullanılan elektronik sözleşmeler açısından incorporation’ın nasıl yapılacağı ortaya konulmuştur. Incorporation uygulamada en çok genel işlem şartları ve standart sözleşmeler açısından karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle genel işlem şartları ve standart sözleşmeler açısından incorporation ayrı bir başlık altında incelenmiştir.
