Uzmanlık Sistemleri - Yapay Zekanın Dili
Tadeja JERE JAKULIN,Nina PLAZOVNIK,Yener ÜNVER
Hac, bölgemizde geçmiş zamanlarda önemli bir anlama sahipti. Çünkü üst soylarımıza yeni yerleri, farklı kültürler ve yaşam tarzlarını tanımak için olanak sağlıyordu ve böylece turizmin yeni bir şekli ortaya çıkmaya başlamıştır. Tebliğ, turistler için dört adet seçilmiş kutsal ziyaret yerine, yani Alpler Adriayatik bölgesi: Brezje (Slovenya), Sv. Višarje (İtalya), Trsat (Hırvatistan) ve Mariazell (Avusturya) temas etmektedir. Tebliğde, farklı ölçülere göre, hangi hac seyahat yerinin en konforlu olduğunu ortaya çıkarmak için karar verme ve modelleme metodu olan Uzmanlık Sistem Modeli DEX ve onun yazılım aracı DEXi önerilmektedir. Bu model oluşturmak suretiyle uygulanan metot çalışmamızın asıl hedefine götürmektedir; zira, turistler açısından en uygun seyahat yerini, onun ücret ve hizmet ilişkisi arasındaki irtibata uygunluğunu belirlemek konusunda rehberlik etmektedir. Bu çalışmada kullanılan metot, büyük ölçüde profesyonel, bilimsel ve diğer kaynaklara,, az sayıda web sayfalarına ve her şeyden önce seçilmiş sembolleri, seçenekleri ortaya çıkaran ve değerlendiren DEXi Bilgisayar Programı’nın kullanılmasına dayandırılmıştır. Nihai şema, en iyi hac seyahat yerleri için birçok ölçüt bakımından ücret-hizmet-ilişkisine göre karar verme modelini göstermektedir.
Yapay Zeka, Kriterlere Bağlı Karar Verme Süreci, Uzmanlık Sistemi DEXi, Hac Turizmi.
I. Giriş
En eski turist hareketleri olarak kutsal ziyaret seyahatlerinin nitelendirildiği genel olarak bilinmektedir.2 Bu hareketler kutsal ziyaret yerlerine kılavuzluk etmektedirler. Bu makale onlardan Alpler Adriyatik Bölgesi olarak adlandırılan Brezje (Slovenya), Sv. Višarje (İtalya), Trsat (Hırvatistan) ve Mariazell (Avusturya)’i tasvir etmektedir.
Brezje (Slovenya) ilk olarak 11. Yüzyıldan itibaren yazılı kaynaklarda zikredilmiştir. Daha sonradan 15. Yüzyıl kaynakları mütevazi St.Vid Kilisesi’ne tanıklık etmektedirler. 1863 yılı Brezje’nin tarihteki en anlamlı kilometre taşı olarak kabul edilir. İyileşmesi imkansız üç insan, mucizevi bir şekilde iyileşmişlerdir.3 Brezje günümüzde de Hırvatlar, Avusturyalılar, İtalyanlar ve Macarlar açısından en sevilen kutsal seyahat yerlerinden birisidir.4
Kutsal Višarje (Monte Lussari, İtalya), en eski, en yüksek zirvelerden birisidir (1789 m) ve hac ziyareti yapan Sloven seyyahlar içinde en sevilen yoldur. Onlar, Slovenlerin sürekli ‘üç Sloven’ olarak ifade ettikleri, Slovenlerin ülkeleri, komşuları ve göçlerini tasvir eden hareketten söz ettiklerini ifade ederler. Kutsal Višarje aynı zamanda üç dünya, yani Sloven, Romen ve Almanların dünyası için buluşma noktasıdır.5
