Açıköğretim Öğrencilerinin Bütünleme Sınav Hakkı Var(mı)dır

Abdullah UZ

İlgili mevzuatta açıköğretim programlarındaki öğrencilerin derslere devam zorunluluğu dışında örgün öğretim öğrencileri ile aynı haklara sahip olduğu belirtilmektedir. Ancak ilgili mevzuata göre örgün öğretimde kayıtlı öğrencilerin, dönem ortası, final ve bütünleme olmak üzere üç sınav hakkı olduğu halde, Anadolu Üniversitesince, Açıköğretim Fakültesi öğrencilerine bütünleme sınavın hakkı verilmemiştir. Bu çalışmada, söz konusu uygulamanın açıkça hukuka aykırı olduğuna yönelik hukuki tespitler ve değerlendirmeler yapılmıştır.

Açıköğretim, Sınavlar, Bütünleme Sınav Hakkı, Yetki, Hukuka Aykırılık.

Bilindiği üzere, 2547 sayılı Kanunun 44’üncü maddesinin 6111 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki halinde, “Üniversite senatoları, ön lisans ve lisans düzeyi öğretimlerde sürdürülecek esasları, devam, ara sınav sayısı ve bunların başarı notuna katkısı, uygulama, sınav ve bütünleme gibi şartları yönetmeliklerle belirlerler.” Hükmüne yer verilmiş, yükseköğretim kurumları da bu hükme dayanarak eğitim-öğretim ve sınav yönetmeliklerini çıkartmışlardır.

Ancak 2547 sayılı Kanunun 44’üncü maddesinin 6111 sayılı Kanunla değiştirilmesi sonrasında yukarıda değinilen fıkraya maddede yer verilmemiş, 44’üncü madde, önlisans, lisans ve lisansüstü düzeyde yükseköğretimin, örgün, yaygın, uzaktan ve açık öğretim yoluyla yürütülmesine ilişkin hükümleri içerecek şekilde yeniden düzenlenmiştir. Söz konusu maddeye göre, “a. Yükseköğretim kurumlarının önlisans, lisans ve lisansüstü düzeyindeki diploma programlarına kayıtlı öğrenciler, bu madde hükümlerine göre belirlenen ders kredileri ve diğer yükümlülükleri başarı ile tamamlamaları halinde; önlisans, lisans, yüksek lisans veya doktora diploması alır. Ders kredileri, Yükseköğretim Kurulunca ilgili programın yer aldığı diploma düzeyi ve alan için yükseköğretim yeterlilikler çerçevesine göre belirlenen kredi aralığı ve öğrencilerin çalışma saati göz önünde tutularak yükseköğretim kurumlarının senatoları tarafından belirlenir. İlgili diploma programını bitiren öğrencinin kazanacağı bilgi, beceri ve yetkinliklere o dersin katkısını ifade eden öğrenim kazanımları ile açıkça belirlenmiş teorik veya uygulamalı ders saatleri ve öğrenciler için öngörülen diğer faaliyetler için gerekli çalışma saatleri de göz önünde bulundurularak yükseköğretim kurumlarının senatoları tarafından belirlenen ilkeler çerçevesinde ders kredileri hesaplanır.

b. Yükseköğretim kurumlarında, öğretim faaliyetlerinin üç dönemi aşmamak üzere yıl içinde kaç döneme ayrılarak sürdürüleceği; her bir dönemde alınması gereken asgari ve azami kredi miktarları; her bir diploma programının diplomayı almayı hak eden kişiye kazandıracağı bilgi, beceri ve yetkinliklerin neler olacağı ve bunların ölçme ve değerlendirmelerinin nasıl yapılacağı; hazırlık sınıfı veya başka yollarla yabancı dil yeterliliğinin nasıl kazandırılacağı ve yabancı dil bilgi düzeyinin nasıl ölçüleceği; kayıt, devam, uygulama, tez ve teorik ders içerikleri, ön şartlı dersler, sınav çeşitleri ve bunların ders başarı notuna katkısı; öğrencilerin mezuniyet sonrası istihdamına ilişkin olarak bilgi, görüş ve tecrübelerine ihtiyaç duyulan kişileri ifade eden dış paydaşların diploma programlarına ilişkin değerlendirmelerinin alınması; diğer yurt içi ve yurt dışı yükseköğretim kurumlarından alınan derslerin kredilerinin intibakının sağlanması; ilgili programın tamamlanmasına yönelik önceden kazanılmış yeterliliklerin tanınması; farklı diploma programlarından bazı derslerin alınmasıyla yandal veya çift anadal yapılması; diploma alınabilmesi için, uygulama, teorik, uzaktan veya açıköğretim özellikleri ile bu maddenin (c) fıkrasında belirlenen sürelerde diploma alamayan öğrenciler bakımından, müfredat değişikliği veya isimleri değişmemekle birlikte ders içeriğinin değişmesi ya da ders içeriği değişmemekle birlikte aradan uzun bir sürenin geçmesi nedeniyle, daha önce başarılı olunan derslerden hangilerini yeniden almaları gerektiği; eğitim-öğretim süreçlerinin sürekli iyileştirilmesine yönelik iç ve dış kalite güvencesi uygulamaları ve eğitim-öğretimin devamına ilişkin diğer hususlar, Yükseköğretim Kurulunun bu konularda belirlediği temel ilkelere uygun olarak yükseköğretim kurumları senatoları tarafından belirlenir.”