6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Satıcının Ayıplı Maldan Doğan Sorumluluğu ve Koşulları

Liability and Conditions of Defective Goods under the Law No. 6502 on Consumer Protection

Aydın YILMAZ

Satış sözleşmesi hukuki niteliği itibariyle mülkiyeti devir borcu doğuran bir sözleşme olup bu sözleşme uyarınca satıcının sözleşmeye konu malın mülkiyetini alıcıya devretme, alıcının ise kararlaştırılan satış bedelini satıcıya ödemesi gerekmektedir. Tarafların bu borçları onların asli borçlarını teşkil eder. Ancak, satıcının borcu malın mülkiyetini alıcıya devretmekten ibaret değildir. Bunun yanında satıcının, tali ve mülkiyeti devir borcunun tamamlayıcısı niteliğinde ayıptan sorumluluğu da söz konusudur. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 8. ve 12. maddeleri arasında ayıplı mal, ayıplı maldan sorumluluk, ispat yükü, tüketicinin seçimlik hakları ve zamanaşımı süresi düzenlenmiştir. Çalışmamızda, ilk olarak ayıp kavramı üzerinde durulmuş, daha sonra 6502 sayılı Kanun’a göre ayıp kapsamında değerlendirilen haller ve ayıptan sorumluluğun hukuki niteliği açıklanmış, son olarak da satıcının 6502 sayılı Kanun uyarınca ayıplı maldan doğan sorumluluğunun koşulları açıklanarak çalışma sonlandırılmıştır. Çalışmamız, satıcının ayıptan sorumlu olduğu durumda tüketicinin sahip olduğu seçimlik hakları kapsamadığı için bu konu üzerinde durulmayacaktır.

Tüketici, Satıcı, Ayıp, Ayıptan Doğan Sorumluluk.

In accordance with the legal nature of the sales contract, the contract is a contract that gives rise to the transfer of ownership and the seller has to transfer the property of the goods subject to the contract to the buyer and the buyer must pay the agreed sales price to the seller. These debts of the parties constitute their original debts. But the seller’s debt is not the transfer of ownership of the goods to the buyer. In addition, the seller has the responsibility to be the complementary of the subsidiary and ownership transfer debt. Law No. 6502 on Consumer Protection, articles 8 and 12 of the defective goods, defective goods liability, burden of proof, consumer rights and time limitation of consumer rights have been regulated. In our study, firstly the concept of shame was emphasized, then according to the Law No. 6502, the legal nature of the responsibility and the conditions that were evaluated within the scope of the shame were explained. This issue will not be discussed as the seller does not cover the electoral rights of the consumer when the seller is liable for the dispute.

Consumer, Seller, Shame, Shameful Responsibility.

Giriş

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 28/05/2014 tarihinde yürürlüğü girmesi ile satıcının ayıptan sorumluluğu daha ayrıntılı düzenlemelere kavuşmuştur. 4077 sayılı eTKHK’da tek maddede düzenlenen hükümler yeni TKHK ile beş maddede düzenlenerek daha sistematik ve anlaşılır bir şekilde kaleme alınmıştır.

Tüketici işlemi niteliği taşımayan adi satımlarda satıcının ayıptan sorumluluğu 6098 sayılı TBK’da düzenlenmiştir. Ancak, taraflardan birinin tüketici diğer tarafın ise satıcı olduğu durumlarda ortada bir tüketici işleminin varlığı söz konusudur ve bu durumda aradaki hukuki ilişkiye özel Kanun niteliğindeki 6502 sayılı TKHK uygulanacaktır. TKHK’nın 83. maddesinin 1. fıkra hükmünde de belirtildiği üzere TKHK’da hüküm bulunmayan hallerde niteliğine uygun düştüğü ölçüde genel hükümler uygulanacaktır.

Tüketici, üretilip piyasaya sürülen ve üretim sürecinin hiçbir aşamasında bilgi sahibi olmadığı ürün veya sunulan hizmeti satın aldığı bir ilişkide zayıf olan taraf olarak kabul edilmiş; yasa koyucu, bu kabulden yola çıkarak iradesini tüketiciyi korumak şeklinde ortaya koyarak genel hükümlerden farklı olarak 6502 sayılı Kanun’da tüketici lehine hükümlere yer vermiştir.