Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

4/1-(b) Sigortalısı İşverenlerin 
Prime Esas Kazancının Çalıştırdığı Sigortalıdan Az Olamayacağı Hükmünün Hukuki Değerlendirmesi

Bünyamin ESEN

Sosyal güvenlik hukukunda sigorta primine esas kazanç alt sınırları 5510 sayılı Kanunda belirlenmiştir. Buna göre 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) beni kapsamında sigortalı olanların sigorta primine esas kazancı alt sınırı günlük asgari ücret tutarıdır.Öte yandan Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında sigortalı olanların, aynı zamanda işveren iseler aylık prime esas kazançları, çalıştırdıkları sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin otuz katından az olamaz. Bu hüküm gereğince, Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında sigortalı olanlar yönünden ikinci bir sigorta primine esas kazanç alt sınırı getirilmiştir bulunmaktadır.Anılan bu hükmün uygulanması konusundaki tereddütler, 01.09.2012 tarihinde yayınlanan İşveren Uygulama Tebliği ile yapılan değişiklik sonrasında giderilmiş, tüzel kişiliği haiz kuruluşların (kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketler ile donatma iştiraklerinin) ortağı olan işverenler açısından uygulanmaması yönünden netleştirilmiştir. Adi ortaklıklar, adi şirketler ve iş ortaklıkları söz konusu olduğunda ise işveren niteliğini de haiz olan ortaklar, çalıştırdığı sigortalıdan daha düşük sigorta primine esas kazanç üzerinden bildirilemez.

İşveren, Sigorta Primine Esas Kazanç, 4/1-(b) Sigortalısı, Tüzel Kişilik, Adi Ortaklık.

I. GİRİŞ

Sosyal güvenlik sistemimizde sigortalıların prime esas kazanç tutarları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 80’inci maddesi ile belirlenmiştir. Kanun kapsamında 4/-1(a) (mülga SSK), 4/1-(b) (mülga Bağ-Kur) ve 4/1-(c) (mülga Emekli Sandığı K.) statülerindeki sigortalıların, kısmi sigortalıların ve genel sağlık sigortasına tabi olanların prime esas kazanç tutarları ayrıntılı olarak düzenlenmiş ve çeşitli sigortalılar açısından sigorta primine esas kazanç alt sınırları belirlenmiş bulunmaktadır.

5510 sayılı Kanunda, 4/1-(b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan aynı zamanda işveren olanların aylık sigorta primine esas kazanç (SPEK) tutarının, çalıştırdığı sigortalıların prime esas günlük kazançlarının en yükseğinin otuz katından az olamaması esası bulunmaktadır. Söz konusu hüküm, hangi 4/1-(b) sigortalılarının “işveren” sıfatını haiz oldukları konusunda tereddüt oluşabildiğinden uygulamada karışıklıklara neden olabilmekteydi.

Anılan hükmün uygulama usul ve esasları 01.09.2012 tarihinde yayınlanan İşveren Uygulama Tebliği (İUT)1 ile değiştirilmiş, netleştirilmiştir. Buna göre, 4/1-(b) bendi sigortalısı olan işverenin tüzel kişilik ortağı olup olmadığına göre kendisi adına bildirilebilecek asgari SPEK tutarı farklı olarak belirlenecektir.