Limited Şirketlerin Vergi Borçlarında Kanuni Temsilciler ve Ortakların Sorumluluğu
Legal Representatives and Liabilities of Partners in Tax Debts of Limited Companies
İmdat TÜRKAY
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre ticaret şirketleri kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerden oluşmaktadır. Kollektif ve komandit şirketler şahıs şirketi; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ise sermaye şirketi sayılmaktadır. Limited şirket, kanunen yasak olmayan her türlü ekonomik amaç ve konu için bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulan, esas sermayesi belli olan ve ortak sayısı elliyi aşamayan ticari hayatta uygulaması en yaygın olan bir sermaye şirketi türüdür. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda kanuni temsilcilerin ödevleri, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’da ise kanuni temsilcilerin ve limited şirket ortaklarının sorumluluğu düzenlemiştir. Bu çalışmada limited şirketlerin vergi borcundan dolayı öncelikle kanuni temsilci olan müdürlere mi yoksa şirket ortaklarına mı gidilmesi gerektiği konusu, 11.12.2018 tarihli Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu Kararı doğrultusunda incelenecektir.
Amme Alacağı, Amme Borçlusu, Kanuni Temsilci, Limited Şirket, Şirket Ortağı, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu Kararı.
According to the Turkish Commercial Code no 6102, commercial companies comprises of collective, partnership en commandite, joint stock, limited and cooperative companies. Collective and partnership en commandite are deemed as sole proprietorships; whereas joint stock, limited and partnership en commandite divided into shares are deemed as stock corporations. Limited company is the stock corporation most common in commercial life which is established by one or more real or juridical persons under a trade title and of which principal capital is certain and number of partners do not exceed fifty. Under the Tax Procedure Act no 213 duties of the legal representatives are regulated whereas liabilities of legal representatives and limited company partners are regulated under the Collection Procedure of Assets Act no 6183. In this paper the subject whether the directors who are legal representatives of limited companies or company partners are responsible primarily due to tax debts of limited companies in the direction of the decision of the Board of the Unification of Case Laws of the State Council dated 11.12.2018.
Public Receivable, Public Debtor, Legal Representative, Limited Company, Company Partner, Decision of the Board of the Unification of Case Laws of the State Council.
I. Giriş
Geçmiş dönemlerde, limited şirketlere ait vergi borçlarının şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilememesi ya da tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması halinde, Vergi İdaresinin cebri takibat işlemlerini şirketin kanuni temsilcisi nezdinde mi yapacağı yoksa kanuni temsilciden tahsili yoluna gitmeden doğrudan şirket ortaklarına mı gidileceği konusunda Danıştay’ın farklı daireleri (Danıştay 9. Dairesince verilen 23.05.2012 tarihli ve E: 2009/1023, K: 2012/2892 sayılı karar ile Vergi Dava Daireleri Kurulunun 30.04.2014 tarihli ve E: 2014/144, K: 2014/307 sayılı kararı, 3. Dairenin 10.04.2012 tarihli ve E: 2010/7241, K: 2012/l 183 sayılı kararı, 4. Dairenin 24.05.2012 tarihli ve E: 2009/8328, K: 2012/2051 sayılı kararı ve 7. Dairenin 19.02.2015 tarihli ve E: 2011/7163, K: 2015/844 sayılı kararı) arasında farklı kararları bulunmaktaydı.
Ancak, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu, 20 Haziran 2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 11.12.2018 tarihli ve Esas No: 2013/1, Karar No: 2018/1 sayılı Kararıyla, limited şirketleri ilgilendiren önemli bir karar vermiş bulunmaktadır. Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu, limited şirket tüzel kişiliğinden tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan vergi borcunun şirket ortaklarından tahsili için, öncelikle kanuni temsilcilerin takibinin gerekmediğine karar vermiş bulunmaktadır. Danıştay, söz konusu kararında, limited şirketlerin vergi borçlarında, kanuni temsilci ile ortak arasında bir öncelik sıralaması bulunmadığını belirterek, kanuni temsilciye gitmeden de vergi alacağı için direk ortaklara gidilebileceğine karar vermiştir.
II. Türk Ticaret Kanununa Göre Limited Şirketlerde Yönetim ve Temsil
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre ticaret şirketleri; kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerden oluşmaktadır. Bu Kanunda, kollektif ile komandit şirket şahıs; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler sermaye şirketi sayılmaktadır. Bilindiği üzere limited şirket, bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulur; esas sermayesi belirli olup, bu sermaye esas sermaye paylarının toplamından oluşur. Ortaklar, şirket borçlarından sorumlu olmayıp, sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle ve şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlüdürler. Limited şirket, kanunen yasak olmayan her türlü ekonomik amaç ve konu için kurulabilir. Ortakların sayısı elliyi aşamaz. Ortak sayısı bire düşerse durum, bu sonucu doğuran işlem tarihinden itibaren yedi gün içinde müdürlere yazıyla bildirilir. Müdürler, bildirimin alınması tarihinden başlayarak yedinci günün sonuna kadar, şirketin tek ortaklı olduğunu, bu ortağın adını, yerleşim yerini ve vatandaşlığını tescil ve ilan ettirirler, aksi hâlde doğacak zarardan sorumlu olurlar. Aynı yükümlülük, şirketin bir ortakla kurulduğu hâllerde de geçerlidir. Şirket, tek ortağının kendisinin olacağı bir şirkete dönüşeceği sonucunu doğuracak şekilde esas sermaye payını iktisap edemez.
