Kredi Alanın Ekonomik Durumuna İlişkin Yanlış Bilgi Vermesi Nakdi Kredi Sözleşmesinin Banka Tarafından Feshi İçin Haklı Sebep Teşkil Eder mi?

Can the Bank Terminate the Cash Credit Agreement for Good Cause, if the Borrower Misinforms the Bank Concerning His Economic Situation?

Şeyda DURSUN KARAAHMETOĞLU

Nakdi kredi sözleşmesi banka ve kredi alan arasında sürekli bir borç ilişkisi yaratmaktadır. Nakdi kredi sözleşmesinin haklı sebeple feshine ilişkin olarak yasal bir düzenleme mevcut değildir. Her ne kadar yasal bir düzenleme mevcut olmasa da dürüstlük kuralı dikkate alındığında sözleşme ilişkisinin devamını banka için çekilmez hale getiren bir olgu mevcutsa taraflar sözleşmeyi haklı sebeple feshedebilir. Bankanın nakdi kredi sözleşmesini haklı sebeple feshedebileceği hallerden birisi ise kredi alanın ekonomik durumu hakkında yanlış bilgi vermesidir. Şöyle ki banka kredi alanın ekonomik durumuna ilişkin sunmuş olduğu bilgilere ve belgelere güvenerek bir kredi limiti tesis etmektedir ve kredi kullandırmaktadır. Bu belgelerin gerçeği yansıtmadığı durumda ise bankanın güveni sarsılmaktadır ve banka hesapladığından daha fazla risk üstlenmiş olmaktadır. Dolayısıyla böyle bir durum banka bakımından nakdi kredi sözleşmesinin devamını çekilmez hale getirdiği için banka sözleşmeyi haklı sebeple feshedebilecektir.

Nakdi Kredi Sözleşmesi, Sürekli Borç İlişkisi, Haklı Sebeple Fesih, Kredi Alanın Ekonomik Durumuna İlişkin Yanlış Bilgi ve Belge Vermesi, Bankanın Feshi.

Cash credit agreement is an agreement from which a continuing obligation arises between the bank and borrower. There is no legal regulation regarding the termination of cash credit agreement for good cause. However, the bank can terminate the cash credit agreement for good cause if there is a situation, which makes continuation of the contractual relationship unbearable. One of the situations which the bank can terminate the cash credit agreement for good cause is the submission of the untrue/false documents and information regarding the economic situation of the borrower by the borrower. Generally, the bank determines a credit limit and gives the borrower credit relying on the documents concerning the economic situation of the borrower. If the documents are untrue, the bank loses confidence. Additionally, the bank undertakes higher risk than it estimates. In this situation, the continuation of the contractual relationship unbearable becomes unbearable and thus, the bank can terminate the cash credit agreement for good cause.

Cash Credit Agreement, Agreement from Which a Continuing Obligation Arises, Termination for Good Cause, Submission of the Untrue Documents and Information Concerning the Economic Situation of the Borrower, Termination of the Credit Agreement by Bank.

Giriş

Kredi kavramı niteliği bakımından nakdi krediler ve gayri nakdi krediler olarak sınıflandırılmaktadır.¹ Gayri nakdi kredilerde banka kredi alan adına bir sorumluluk üstlenmekte iken, çalışmamızın konusu olan nakdi kredilerde ise banka kredi alana bir miktar parayı ödünç vermektedir.²

Bankanın kredi alana bir miktar parayı ödünç vermeyi taahhüt ettiği ve özünde bir tüketim ödüncü sözleşmesi olan “nakdi kredi sözleşmesi”³ olarak adlandırdığımız bu sözleşme sürekli borç ilişkisi doğuran bir sözleşmedir.⁴ Nakdi kredi sözleşmelerine ilişkin olarak uygulamada sıklıkla karşılaşılan problemlerden biri sözleşmenin feshi sırasında ortaya çıkmaktadır. Bir çerçeve sözleşme⁵ niteliğinde olan genel kredi sözleşmelerinde banka çoğunlukla münferit kredi sözleşmesinin olağanüstü feshi⁶ için haklı sebep teşkil edecek unsurlara yer vermektedir. Sözleşmenin devamı süresince ise bankalar kullandırmış oldukları krediye ilişkin riskin artma ihtimalinin ortaya çıktığı durumlarda nakdi kredi sözleşmesini feshetmektedir. Bankanın olağanüstü feshe başvurabileceği durumlardan birisi ise kredi alanın ekonomik durumuna ilişkin olarak yanlış bilgi vermesidir. Nakdi kredi sözleşmesinin böyle bir sebebe dayanarak olağanüstü feshedilmesi halinde feshin geçerliliği ve bununla bağlantılı olarak sözleşmenin akıbeti ayrıca incelenmeyi gerektirir.

Çalışmamızda kredi alanın ekonomik durumuna ilişkin olarak yanlış beyanda bulunmasının nakdi kredi sözleşmesinin banka tarafından olağanüstü fesih için haklı sebep teşkil edip etmeyeceği konusu tartışılacaktır. Bu kapsamda ilk olarak nakdi kredi sözleşmeleri bakımından haklı sebeple fesih ihtiyacı ele alınacaktır. Ardından kredi alanın ekonomik durumunun nakdi kredi sözleşmesinin kuruluşu ve devamı bakımından önemi değerlendirilecektir. Daha sonra ise kredi alanın ekonomik durumu ile ilgili yanlış bilgi vermesi hususunun haklı sebep kavramı ile ilişkisi ele alınacaktır. Son olarak ise bankanın nakdi kredi sözleşmesini bu sebebe dayanarak olağanüstü feshettiği hallerde sözleşmenin akıbeti incelenecektir.