Dijital Mecralarda İçerik Paylaşımı ve Telif Hakları Üzerine Bir Öneri: Yedi Adım Testi

A Suggestion on Digital Content Sharing and Copyrights: Seven-Step Test

Özgür SEMİZ

Bu makalede telif hakları korumasının kapsamı ve sınırları ile dijital mecralarda paylaşımı yapılan içerikler üzerindeki haklar ve bu içeriklerin izinsiz tasarrufundan doğabilecek uyuşmazlıklar 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve ilgili diğer mevzuat çerçevesinde irdelenmekte olup, içerik paylaşımında dikkat edilmesi gereken hususlar üzerinde durulmakta ve herhangi bir içeriğin paylaşımı öncesinde ilgili içeriğin süzgeçten geçirilebileceği yedi adımdan oluşan bir güvenlik testi önerisinde bulunulmaktadır.

FSEK, Telif Hakları, Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Dijital Mecralar, Dijital Platformlar, Eser, Mali Haklar, Manevi Haklar, Kişisel Haklar, İçerik, Özgün İçerik, Anonim İçerik, Dijital İçerik, İçerik Paylaşımı, İçerik Yönetimi, İçerik Sağlayıcısı, Son Kullanıcı, Bireysel Kullanıcı, Umuma Arz, Umuma İletim, Hak İhlali, Haksız Fiil, Haksız Rekabet, Hukuki Sorumluluk, Cezai Sorumluluk, Yedi Adım Testi.

This article discusses the scope of copyright protection and copyrights on the contents that are shared and transmitted on digital platforms, and the disputes that may arise from unauthorized content sharings within the frame of Law on Intellectual and Artistic Works no 5846 and other relevant legislations. In this context, it finally suggests a seven-step security test that can be taken into account before sharing or transmitting any content on digital platforms.

Law on Intellectual and Artistic Works, Copyright, Information and Communication Technologies, Digital Channels, Work, Economic Rights, Moral Rights, Individual Rights, Content, Original Content, Anonymous Content, Digital Content, Content Sharing, Content Management, Content Provider, End-User, Personal User, Publicizing, Communication to the Public, Abuse of Right, Torts, Unfair Competition, Civil Liability, Penal Liability, Seven-Step Test.

I. Giriş

Bu makalede öncelikle telif hakları korumasının kapsamı ve sınırları ele alınmakta olup, ardından bahse konu kapsam ve sınırlar dahilinde dijital mecralarda içerik paylaşımının¹ nitelikleri üzerinde durularak koruma konusu içeriklerin izinsiz tasarrufundan doğabilecek uyuşmazlıklara ve içerik paylaşımında dikkat edilmesi gereken hususlara değinilmekte; nihai olarak ise dijital alanda içerik paylaşımı öncesinde dikkate alınabilecek yedi adımdan oluşan bir güvenlik testi önerisinde bulunulmaktadır.

II. Telif Hakları Koruması ve Kapsamı

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu esas itibarıyla ilim ve edebiyat, güzel sanatlar, müzik ve sinema eserleri ile işlenmeler ve derlemeler başlığı altında toplanan eser kategorileri üzerindeki eser sahiplerinin manevi ve mali hakları ile icra, yapım ve yayınlar üzerindeki icracı sanatçılar, fonogram yapımcıları ve sinema yapımcıları ile Radyo-TV kuruluşlarının bağlantılı hak sahibi sıfatı ile haiz oldukları hakları koruma altına alan düzenlemeleri ihtiva etmektedir.² Ayrıca Kanun eser niteliğinde olmasalar da eser adları ve alametleri, alelade fotoğraflar, resimler, portreler, işaret, ses ve mektup gibi içerikleri üretenlerin haklarını; haksız fiil³ ya da haksız rekabet⁴ hükümlerine atıfla koruma altına alan düzenlemeleri de haizdir.⁵

Telif hakları koruması ile sağlanan “işleme”, “çoğaltma”, “yayma” “temsil” ve “umuma iletim” gibi mali haklar,⁶ eser sahiplerine, yaratıları olan fikir ürünlerinden, bir başka deyişle, eserlerinden belli bir süreyle ekonomik olarak getiri sağlama imkânı vermekte olup, bu suretle maddi olarak yaratıcılığın ve yeni eserlerin üretimini teşvik eden hak kategorileri olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer yandan, eser sahibi olmamakla birlikte, eserlerin umuma arzı / iletimi esnasında rol alan, bu ürünlerin topluma ulaştırılmasını kolaylaştıran icracı sanatçılar, fonogram (müzik) yapımcıları, sinema yapımcıları ve radyo-televizyon kuruluşları da icra, yapım ve yayınları üzerinde bağlantılı hak sahibi olarak benzer mali haklara sahiptirler.⁷ Eser, icra, yapım ve yayınlar üzerindeki bahsi geçen hakların kısmen veya tamamen belli bir bedel karşılığında veya karşılıksız olarak ve belli bir süreyle veya süresiz olarak üçüncü kişilerce devralınması ve hukuka uygun bir şekilde ticari ya da kamusal tasarrufa konu edilmesi, eser sahipleri, bağlantılı hak sahipleri veya mali hak sahipleri ile yapılacak yazılı sözleşmeler dairesinde izin alınması ile mümkündür.⁸