Anayasa Mahkemesinin Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına İlişkin Geliştirdiği Yorum Ölçütleri

Turkish Constitutional Court’s Interpretation Criteria for the Deferment of the Announcement of the Verdict

Bedirhan ERDEM

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, 2006 yılında Ceza Yargılaması Yasası’nda düzenlenmiş ve ilgili düzenleme günümüze değin hem mahkeme içtihatlarında hem de öğreti çalışmalarında anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Nitekim Türk öğretisinde şu ana kadar sadece hükmün açıklanmasının geri bırakılması. Mevcut akademik yazıların çokluğu karşısında, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunu dogmatik hukuk çerçevesinde yeniden tartışmaya açmak akademi bakımında faydasız bir girişim olacaktır. Bu nedenle çalışmanın metodu (yöntemi) olarak, Anayasa Mahkemesinin 2012 yılından günümüze biriken bireysel başvuru kararları hazinesi içerisinde, ampirik (görgül) yöntem benimsenmiştir. Ampirik (görgül) yöntem olarak adlandırdığım çalışma yönteminde, Anayasa Mahkemesinin günümüze kadar verdiği bireysel başvuru kararlarında, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumuna yönelik benimsediği yargısal tutum, Mahkemenin kuruma ilişkin geliştirdiği yorum yöntemleri kapsamında değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme, Mahkemenin hukuksal gerekçelendirme ya da çıkarım yapma (legal reasoning) faaliyetinde benimsemiş olduğu ölçütlerin (criteria) yöntem bilim (methodology) açısından ortaya koyulması şeklinde yapılmıştır.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), Ampirik, Yöntem Bilim, Anayasa Mahkemesi, Ölçüt.

The deferment of the announcement of the verdict was regulated in the Turkish Criminal Procedure Code in 2006 and the regulation has been tried to be interpreted both by the case law of the courts and the doctrinal studies. As a matter of fact, the total number of monographs and graduate theses on the deferment of the announcement of the verdict in Turkish legal studies is more than fifty. Regarding the abundance of existing academic writings, it would be useless for academia to re-discuss the institution of the deferment of the announcement of the verdict with dogmatic law. Therefore, the empirical method has been adopted as the method of the present study. The present study reflects on the treasure of judgements and decisions which Turkish Constitutional Court delivered regarding the individual applications since 2012. The method of the present work excavates into the individual application decisions of the Turkish Constitutional Court and determines the judicial attitude adopted by the Constitutional Court to the deferment of the announcement of the verdict. This has been evaluated within the scope of the Court’s interpretation methods developed solely by the Court. This evaluation was made in terms of the methodology and argumentation that the Court adopted in its legal reasoning while discussing the capacity of the deferment of the announcement of the verdict to violate basic human rights.

The Deferment of the Announcement of the Verdict, Empirical, Methodology, Constitutional Court, Criteria.

Giriş

Çalışmanın Amacı

Yasa koyucunun, Ceza Yargılaması Yasası’nın 231. maddesinde düzenlediği hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, cezanın infaz edilmesini engellemekte ve ancak sanığa, temyiz ve istinaf yasa yollarına başvurma hakkını tanımamaktadır. Bu nedenle karar yalnızca itiraz yasa yolunda incelenmekte, bu inceleme ise hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun koşulları yönünden yapılmaktadır. Bu halde, derece mahkemelerinin hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair kararlarının, bireysel başvuruya konu olması kaçınılmaz gözükmektedir. Kaçınılmaz olarak ifade ettiğim bu durum ancak Anayasa Mahkemesi kararlarının esaslı ve çözümleyici bir şekilde incelenmesiyle ortaya çıkarılabilir.

Bu incelemenin iki yüzü vardır: İlk yüzü hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının ihlal oluşturma kapasitesinin tespit edilmesi ve hangi hak kümeleriyle bağlantı içerisinde olduğunun ortaya çıkarılması; ikinci yüzü ise, Anayasa Mahkemesinin, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunu yöntemsel olarak nasıl yorumladığının tartışılmasıdır. İncelemenin sonucunda, Anayasa Mahkemesinin derece mahkemelerinin verdiği hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair kararlarının denetiminde oynadığı rol ve hukuksal denetimde aldığı konum netliğe kavuşacaktır.

Çalışmada İzlenilen Yol

Çalışmada izlenen yol numaralandırılarak sıralandığı takdirde, çalışmanın yedi aşamadan oluştuğu gözlemlenmektedir: