Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Tekafül (İslami Sigorta) Uygulamasının Vergisel Boyutları

Taxation Regime of Takaful (Islamic Insurance)

İlhami SÖYLER

İnsanlar öteden beri; canlarını, mallarını ve benzeri değerlerini koruma gereği duymaktadır. İnsanlar canlarına ve mallarına yönelik rizikoları tarihi seyir içerisinde muhtelif yollarla önlemeye çalışmışlardır. Bu yollardan birisi de sigortadır. Sigorta esnasında rizikoları değil, rizikoların sebep olduğu zararları telafi için geliştirilmiştir. Dünya’da sigortacılık genel olarak klasik sigorta ve İslami sigorta (tekafül) şeklinde uygulanmaktadır. Tekafül, klasik sigortacılığın sakıncalarını ortadan kaldıran, kâr yerine dayanışmayı esas alan bir yaklaşımı benimsemiş olması nedeniyle batılı ülkelerde bile rağbet görmektedir.

Tekafül, İslami finans ve yatırım araçlarından İslami bankacılık (Katılım Bankacılığı), İslami sermaye piyasaları (Sukuk ve türevleri) yanında üçüncü başlığı teşkil etmektedir. Tekafül klasik sigortanın aksine çok ortaklı yapısı nedeniyle finansal krizlere karşı dayanıklılığını ispat etmiş bir sigortacılık modelidir. Tekafülün ülkemizde yeterince tanınmamış olması, bu alanda bilimsel çalışmaların önemini daha da arttırmaktadır. Tekafülün kendisi kadar, vergilendirme rejimi de önem taşımaktadır. Bu makalede yukarıda değinilen konulara, analitik bir yaklaşımla çözüm getirilmesi amaçlanmaktadır.

Tekafül, Karşılıklı Sigorta, Katılım Sigortası, Vergilendirme, Vergilendirme Rejimi.

Since the beginning of history of mankind, people needs protection over their lives, properties and other values that needs to be protected. Thus, people have tried various ways through history to avoid those risks in order to protect their lives and property. Insurance is one of those ways. In fact insurance has not been made for avoiding risks but for compensation of the loss after the risk factor happens. Insurance services has been practiced in two different ways as classic insurance and Islamic insurance (takaful). Since takaful is a way that eliminating the disadvantages of classic insurance systems and using cooperation instead of focusing on profit, this way of insurance is used even in non-Islamic western countries.

Takaful, is the third topic in Islamic financial and investment instruments, after Islamic banking (Participation Banking System) and Islamic capital markets (Sukuk and its derivatives). Takaful is a way of insurance which is using multiple participant. Therefore, takaful is a proven way of insurance in terms of reliability in economic crisis conditions. Since there is not enough awareness on takaful in our country, the importance of the studies on this issue is growing constantly. Apart from takaful itself, its taxation regime is also important. In this article, it is intended to come up with solutions on the stated issues in an analytical approach.

Islamic Insurance, Mutual Insurance, Participation Insurance, Taxation, Taxation Regime.

1. GİRİŞ

İnsanlar, öteden beri sürekli olarak bir takım rizikolarla karşı karşıya kalmaktadır. Doğal afetler, trafik kazaları gibi. İnsanlar, bunları kolayca bertaraf edemediklerinden dolayı, sigorta denilen bir güvenlik müessesesi devreye girmektedir. Sigortanın amacı, rizikoları değil, rizikonun neden olduğu zararı önlemektir.

Sigorta uygulamaları, Dünya’da klasik sigortacılık ve bunun bir alternatifi olarak beliren tekâfül (İslami sigorta) olarak kendini göstermektedir.

Tekâfül uygulaması, Amerika dâhil batılı ülkelerde kooperatif şeklinde teşkilatlanan karşılıklı sigorta (mutual asssurance) şirketlerince yürütülmektedir.