Örnek Uygulamalar ve Türk Hukuku’nda Uyar/Kaldır Kuralı

Case Studies and Notice and Takedown Rule in Turkish Law

Aybike TUNÇ

Teknolojinin ve internetin gelişmesi ile kişilerin sanal ortamlarda yaptığı paylaşımların çeşitliliği ve içeriği de değişim göstermiştir. Günümüzde sosyal medya kanallarının da yaygınlaşması ile tüketici olmaktan çıkıp medya kaynağına dönüşen kullanıcının, etkileşimini artırabilmek uğruna telif haklarını ve kişilik haklarını ihlal etmeyi umursamadığı durumlara sıklıkla rastlanılmaktadır. Bu noktada her ne kadar hak ihlaline sebep olan veriyi paylaşan internet servis sağlayıcısının kendisi olmasa da sözkonusu verinin paylaşımına olanak sağladığı için internet servis sağlayıcısının da sorumluluğu gündeme gelmektedir.

Sosyal Medya, Uyar/Kaldır Kuralı, Kişilik Hakları, Fikri ve Sınai Haklar, Telif Hakları.

The development of the technology and the internet has changed the diversity and content of what people are sharing in the virtual environment. Nowadays, with the widespread of the social media channels, the users, who have become sources instead of costumers, are often seen not to care about infringing copyrights and personal rights in order to increase their interaction. At this point, even if the internet service providers are not the one who are sharing the data which causes the infringement of the rights, they are also responsible for allowing sharing of the data.

Social Media, Notice and Takedown, Personal Rights, Intellectual and Industrial Rights, Copyright.

Giriş

İnternetin özellikle de sosyal medya platformlarının işleyebilmesi için internet servis sağlayıcılarının varlığı, olmazsa olmaz bir unsur niteliğindedir. Zira kullanıcıların, söz konusu servis sağlayıcıları olmaksızın internet adını verdiğimiz ağdan yararlanabilmeleri ve diğer kullanıcılarla herhangi bir etkileşim içine girebilmeleri mümkün değildir.

İnternet servis sağlayıcısı, en genel tanımıyla son kullanıcıyı işletmelere ve halka açık İnternet'e bağlayan sistemlerdir¹. Fiyat, performans, güvenilirlik gibi konularda birbirleriyle rekabet etmekte olan servis sağlayıcılarının aynı zamanda internetteki diğer tüm eklere dünya çapında bağlantı sağlamak için birbirleriyle işbirliği yapmaları da gerekmektedir². Bu işbirliğini sağlarken internet servis sağlayıcılarının vermiş oldukları hizmetler ise Türk Hukuku’nda genel olarak içerik sağlayıcılar (content providers), yer sağlayıcılar (hosting providers) ve erişim sağlayıcılar (access providers) olmak üzere 3 başlık altında toplanmaktadır³.

5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun md.2 hükmünde tanımlara yer verilmiştir. Kanun hükmü gereğince içerik sağlayıcı “İnternet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişileri”, yer sağlayıcı “Hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişileri”, erişim sağlayıcı ise “Kullanıcılarına internet ortamına erişim olanağı sağlayan her türlü gerçek veya tüzel kişileri” ifade etmektedir. Bu ayrım servis sağlayıcıların hukuki sorumluluklarının belirlenmesi açısından önem arz etmektedir. Zira her bir internet servis sağlayıcısı vermiş olduğu hizmete bağlı olarak söz konusu olabilecek hak ihlallerine farklı bir noktada hizmet etmektedir⁴. Örneğin 5651 sy. Kanun md.4 hükmü gereğince içerik sağlayıcı, kullanıma soktuğu her türlü içerikten sorumlu iken md.5 hükmü ile yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmaktan muaf tutulmuştur.