Adi Ortaklığın Ticaret Unvanı ve Unvanın Müştereken Kullanılması

Business Name of Ordinary Partnership and its Collective Use

Seda Ş. GÜNGÖR

Birden fazla gerçek ya da tüzel kişinin bir sözleşme yaparak ticari işletme işletmeleri durumunda ortaya çıkan adi ortaklığa, Türk Hukukunda tüzel kişilik tanınmamıştır. Adi ortaklığın tüzel kişiliği olmaması sebebiyle, tacir sıfatını ortaklar kazanırlar ve bu sıfata bağlı olarak her ortak ayrı ayrı ticaret unvanı seçip kullanmak yükümlülüğü altındadır. Adi ortaklığın ticaret unvanının ne şekilde oluşturulması gerektiği ya da ortaklık adına işlem yapılırken müşterek bir unvan belirlenmesinin mümkün olup olmadığına ilişkin Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’nda bir düzenleme yapılmamıştır. Bu çalışmada adi ortaklık için tek bir ticaret unvanının belirlenip belirlenemeyeceği ve bu unvan kullanılarak ortaklığa ilişkin işlemlerin yapılıp yapılamayacağı hususlarında, mevcut mevzuat hükümleri değerlendirilerek inceleme ve değerlendirme yapılmıştır.

Adi Ortaklık, Ticaret Unvanı, Tüzel Kişilik, Ticari İşletme, Ticaret Sicili.

An ordinary partnership that came into existence by a contract between more than one real person or legal entity is not given a legal entity status in Turkish Law. Due to the fact that an ordinary partnership has no legal entity, partners can act in the capacity as merchants and each partner is liable to chose and use a different business name. There is no regulation present in Turkish Commercial Code and Turkish Code of Obligations regarding how a business name of an ordinary partnership to be constituted or the possibility to determine a collective business name during a transaction in the name of the partnership. In this study, present regulatory provisions are examined and evaluated with regard to if a single business name for an ordinary partnership can be determined and transactions related to the partnership can be fulfilled with a single business name.

Ordinary Partnership, Business Name, Legal Entity, Commercial Enterprise, Trade Register.

Türk Ticaret Hukukunda, adi ortaklık, esnek bir yapıya sahip olması sebebiyle, geniş uygulama alanına sahip bir ortaklık türüdür. Hukuki kavram olarak ilk defa Roma Hukukunda ortaya çıktığı görülen adi ortaklık, “ana şirket” tipi olarak da adlandırılmaktadır. Adi ortaklık kurarak bir lokanta ya da otoparkın işletilmesi şeklinde dar kapsamlı işler yapılabileceği gibi uluslararası bir ihaleye girilerek köprü yapımının üstlenilmesi de mümkündür.

Tacir işletmesiyle ilgili iş ve işlemleri ticaret unvanı kullanarak gerçekleştirir. Ticari işletmenin zorunlu bir unsuru⁴ olan ticaret unvanının belirlenmesi tacir için önem taşıyan bir husustur. Adi ortaklığın tüzel kişiliği olmadığı için adi ortaklık kurarak bir ticari işletme işletilmesi⁵ halinde, tacir sıfatını taşıyan ortakların, ortaklık adına işlemler yaparken kullanacakları ticaret unvanının ne şekilde oluşturulacağı ya da ortakların müşterek bir unvan kullanıp kullanamayacakları sorularının yanıtları adi ortaklığa ilişkin düzenlemelerin yapıldığı Türk Borçlar Kanunu hükümleri arasında yer almamaktadır. Belirtilen konularla ilgili olarak Türk Ticaret Kanunu’nda da bir düzenleme yoktur. İlgili soruların cevapları, adi ortaklık, tacir ve ticaret unvanına ilişkin mevcut düzenlenmelerden yola çıkılarak Öğreti tarafından verilmiştir.

Çalışmamızda, ilk önce, ticaret unvanı ve adi şirket hakkında genel bilgi verildikten sonra, Öğretide yapılan açıklamalar doğrultusunda, adi ortaklığın ticaret unvanının nasıl oluşturulacağı ve oluşturulan unvanın tescili ile tescile bağlanan sonuçlar açıklanacaktır. Son olarak adi ortaklığın ticaret unvanının, ortaklar tarafından müşterek kullanımının mümkün olup olmadığı incelenerek, bu tarz bir kullanım durumunda ortaya çıkacak sorunlara değinilecektir.

TTK’da açık tanımı yer almayan ticaret unvanı, ticari işletme sahibinin dış ilişkilerinde, ticari işletmesine ilişkin işlemleri yaparken imzası ile birlikte kullandığı “ticari addır”⁶ . Ticaret unvanına ilişkin hükümler Kanunun 39-52. maddeleri arasında düzenlenmiştir⁷. Öğretide, ticaret unvanının işletmenin maddi olmayan unsurları içinde yer alan, tacirin ya da ticari işletmenin itibarı ile doğru orantılı olarak iktisadi değer taşıyan, bağımsız, mutlak ve devredilebilen bir malvarlığı hakkı olduğu ifade edilmiştir⁸. Ticaret unvanını sadece tacirler kullanabilir, esnaflar ticaret unvanı kullanamazlar.