İşçi Ücretinin Ödenmemesi ve 
ödememe Halinde Sorumlu Olan
 İşverenlerin Tespiti

Dilek DULAY

Tam iki tarafa borç yükleyen iş sözleşmesinde işçinin iş görme borcunun karşısında işverenin ücret ödeme borcu yer almaktadır. İşçi ücretinin ödenmemesi halinde karşılıklı edimler arasındaki denge bozulmakta ve birtakım yaptırımların uygulanması gündeme gelmektedir. Bu yaptırımların uygulanabilmesi için, işçi ücretinin ödenmemesi kavramından ne anlaşılması gerektiği ortaya konmalı ve yaptırımların muhatabı olan diğer bir deyimle ödememe halinde sorumlu olan işverenlerin tespit edilmesi gerekmektedir.

İşçi, İşveren, Ücret, Ücretin Ödenmemesi.

I. İŞÇİ ÜCRETİNİN ÖDENMEMESİ

Tam iki tarafa borç yükleyen iş akdinde işç inin işgörme borcunun karşısında ücret ödeme borcu yer almaktadır. Diğer bir deyimle iş akdi, bir tarafın bağımlı olarak işgörmeyi, diğer tarafın da ücret ödemeyi üstlendiği bir özel hukuk sözleşmesidir.

Toplu ve bireysel iş ilişkilerinin tartışmalarının merkezinde yer alan ücret, işveren açısından iş sözleşmesinden doğan temel borç olmakla birlikte, işçi açısından da bir bağımlılık ilişkisi içerisinde işverene bağlı olarak çalışmasının asıl nedenini oluşturmaktadır. İşverenin ücret ödeme borcuna aykırı davranması halinde, işçinin işverene bağımlı olarak çalışma nedeni ortadan kalkmakta ve karşılıklı edimler arasındaki denge bozulmaktadır.

İş Kanununun ve Borçlar Kanununun hizmet akdine ilişkin hükümleri arasında, ücretin ödenmemesinin, diğer bir deyimle, işverenin ücret ödeme borcunda temerrüde düşmesinin şartlarına yer verilmeyerek yalnızca ücretin ödenmemesi halinde işçinin ne gibi haklara sahip olabileceği düzenlenmiştir. İşçi ücretinin ödenmemesinin işveren açısından doğuracağı hukuki ve idari yaptırımları incelemeden önce, ücretin ödenmemesinden anlaşılması gerekenin ne olduğunun ortaya konulması gerekmektedir. Anılan yaptırımların uygulanmasının ön koşulu, işçinin ücretinin tam ve usulüne uygun olarak ödenmemesi, diğer bir deyişle, işverenin ödeme borcunda temerrüde düşmüş olmasıdır.