5678 Sayılı Kanunla Yapılan Anayasa Değişikliği mi Yoksa, Siyasi Sistem Değişikliği mi?

İbrahim Kaplan

Makalede, 10 Mayıs 2007 kabul tarihli ve 5660 sayılı Cumhurbaşkanı tarafından 25 Mayıs 2007 tarihinde veto edilen Kanun ile 31 Mayıs 2007 tarihinde ikinci görüşmede aynen kabul edilen 5678 Sayılı “T.C. Anayasası’nın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” hükümleri’nin hukuki açıdan değerlendirilmesi yeralmaktadır.

Anayasa Değişikliği, Türleri, Siyasi Siste, Siyasi Rejim, Hükümet Sistemleri, Karar ve Toplantı Yetersayısı, Halkoylaması, Sistem Değişikliği, Kuvvetler Birliği, Kuvvetler Ayrılığı, Kuvvetler Dengesi.

I- Anayasa Değişikliği Kavramı ve Türleri

Öncelikle anayasa değişikliği kavramı ve sistem değişikliği kavramı üzerinde kısaca durulmasının faydalı olacağını düşünüyorum.

Anayasa değişiklikleri, hakiki anlamda total (toptan) revizyon (gözden geçirme) –toptan anayasa değişikliği– şeklinde ya da kısmi Anayasa değişikliği şeklinde olmak üzere iki şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bu iki değişiklik türünün yanında anayasanın bazı hükümlerinde, küçük değişiklikler, yeni eklemeler yapan, kısmi rötuş şeklinde anayasa değişiklikleri de söz konusu olabilmektedir.

Toptan anayasa değişikliğinde; 1961 Anayasasının ve 1982 Anayasasının düzenlenmesinde olduğu gibi, Anayasa metinleri, toptan, tamamen baştan sona kadar, yeniden üzerinde ayrıntılı düşünülmek ve çalışılmak suretiyle, yeni madde numaraları konarak, kaleme alınmaktadır. Bu metin yasal prosedür dahilinde, milletin onayına sunulur ve yürürlüğe girecek anayasa metni haline getirilir, devleti oluşturan toplumda ve ülkede uygulanır.