Askeri Ceza Yargısının Kaldırılması Üzerine Hazırlanan Kanun Tasarısına İlişkin Düşünceler
Thoughts on the Draft Code Prepared on the Removal of Military Criminal Jurisdiction
Mehmet YAYLA
Anayasa değişikliklerini içeren 6771 sayılı Kanun, 21 Ocak 2017 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinden geçmiş ve 11 Şubat 2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Referandum, 16 Nisan 2017 tarihinde icra edilmiş ve halkın %51.41’i Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda yapılacak değişikleri olumlu bularak resmi sonuçlar 27 Nisan 2017 tarihinde Yüksek Seçim Kurulu tarafından Resmi Gazetede ilan edilmiştir. Sonuç olarak, Anayasa değişikleri Kanun’da öngörülen şekliyle yürürlüğe girmiştir.
6771 sayılı Kanun’un amacı, başkanlık sistemini yerleştirmek olmasının yanında yargı sistemi ile ilgili değişiklikleri de içermektedir. Bu değişikliklerden bir tanesi de askeri yargıya ilişkindir. Askeri mahkemeler kaldırılmış ve askeri disiplin mahkemeleri dışında artık askeri mahkemeler kurulamayacaktır.
Anayasa kapsamında, Adalet Bakanlığınca asker kişilerin işlediği askeri suçlara ilişkin 1632 sayılı Kanun’da yapılacak değişikleri içeren kanun tasarısı hazırlanmış ve Türkiye Büyük Millet Meclisine 12 Haziran 2017 tarihinde gönderilmiştir. Fakat Tasarı hala kanunlaşmış değildir. Bu çalışmanın amacı, öncelikle Tasarı hakkında bilgi vermek ve eleştirmek, sonuç olarak da çözüm önerileri sunmaktır.
6771 sayılı Kanun, 1632 sayılı Kanun, anayasa Değişiklikleri, Askeri Ceza Yargısı.
The Grand National Assembly of Turkey passed the Law No. 6771 on amendments to the Constitution on January 21, 2017 and the law was published in the Official Gazette on February 11, 2017. The referendum will be held on April 16, 2017 and official results declared by the Supreme Electoral Council (YSK) in the Official Gazette dated 27 April 2017, % 51.41 of the voters casted their votes in favour of the proposed amendments to the Turkish Constitution. As a result, the amendments to the Constitution have entered into force as envisaged in the Law.
The purpose of Law no. 6771 is to replace the presidential system as well as the amendments on the matter of the judicial system. One of them is about military judiciary. Military courts removed and military courts will no longer be established except in military disciplinary courts.
Within the scope of the constitutional amendments, the Ministry of Justice drafted a draft code containing amendments to the Law No. 1632 on military crimes committed by military personnel and sent to The Grand National Assembly of Turkey on June 12, 2017. But the Draft is still not legalized. The aim of this work is to give information and criticize the Draft, and as a result, propose solutions.
Law No. 6771, Law No. 1632, Constitutional Amendments, Military Criminal Justice.
22 Mayıs 1930 tarihli ve 1631 Sayılı Askerî Muhakeme Usulü Kanunu ile 22 Mayıs 1930 tarihli ve 1632 Sayılı Askerî Ceza Kanunu (ASCK) Cumhuriyet dönemi Türk askerî ceza yargısı sistemini hayata geçirmiştir.1 1631 Sayılı Askerî Muhakeme Usulü Kanunu, 1963 yılında 353 sayılı Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu (ASMYUK) ile yürürlükten kaldırılmış, 1961 Anayasası ile askerî yargı “anayasal bir kurum” haline gelmiştir.2
Varlığını koruduğu 27.4.2017 tarihine kadar askerî ceza yargısı sisteminin temelini, 1982 Anayasası’nın 9, 138, 140, 142, 145, 156, 157 ve 158’inci maddeleri ile 353 sayılı Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu, 1632 sayılı Askerî Ceza Kanunu, 1600 Sayılı Askerî Yargıtay Kanunu ve 357 sayılı Askerî Hâkimler Kanunu oluşturmuştur.
Ayrı bir yargı kolu olarak varlığını sürdüren askeri mahkemelerin kaldırılması ve ceza yargılamasının aynı yargı kolu üzerinden yürütülmesi gerektiği, özellikle anayasa değişikliklerinin gündeme geldiği dönemlerde sıklıkla dile getirilen ve tartışılan bir konu olmuştur.
