Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Mükelleflerin İzahat Talepleri

Merve DALBAY

Mükellefler ve vergi sorumluları, Anayasanın 73’üncü maddesiyle kendilerine yüklenilen vergi ödevlerini yerine getirirken, vergi mevzuatının teknik ve değişken yapısı nedeniyle, vergi durumları ve vergi uygulamaları bakımından bir takım tereddütler yaşayabilirler. Bu gibi durumlarda, vatandaşı bilgilendirme görevi olan vergi idaresi; mükellefleri ve vergi sorumlularını aydınlatmak zorundadır. İdare, kendisinden izahat talebinde bulunan mükellefleri ve vergi sorumlularını, özelge tayin ederek veya aynı durumda olan tüm mükellefler ve vergi sorumluları için uygulamaya yön vermek ve açıklık getirmek amacıyla sirküler yayınlayarak cevaplandıracaktır. İzahat talebinde bulunmanın en önemli hukuki sonucu ise; VUK m. 369’da düzenlenen, idarenin yanlış izahat vermesi halinde mükellefin vergi cezasından ve gecikme faizinden sorumlu olmaması durumudur.

I. GİRİŞ

Anayasamızın 73’üncü maddesi “Herkes kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür.” diyerek “vergi ödeme” eyleminin herkes için bir ödev olduğunu belirtmektedir. Mükellefler de bu ödevlerini, vergi hukuku mevzuatının öngördüğü şekillerde yerine getirmektedirler.

Vergi hukuku mevzuatı, oldukça geniş kapsamlıdır ve açıklanması gereken teknik terimler içermektedir. Bunun yanında söz konusu bu mevzuat, küreselleşme ve dolayısıyla ekonomide, teknolojide ve iletişimde gerçekleşen gelişmeler sebebiyle sürekli değiştiğinden dinamik bir yapıya sahiptir. Vergi hukukunun işte bu özellikleri sebebiyle mükellefler, vergi ödevlerini yerine getirirken birtakım tereddütler yaşayabilmektedirler. “Açık, güvenilir, zamanında ve yeterli bilgi edinme” mükellef haklarının en önemlilerinden biri olduğundan; hukukumuzda mükelleflere, vergisel hususlarda yaşadıkları tereddütlere ilişkin olarak idare tarafından aydınlatılabilmeleri için “izahat talebinde bulunma” imkânı getirilmiştir.

Bu çalışmada öncelikle “mükelleflerin izahat talebi” kavramından genel olarak bahsedilecek, ardından idarenin izahat araçları olan özelge ve sirküler incelenecektir.