Kredi Sözleşmesi Nedeniyle Tüketiciden Alınan Dosya Masraflarının Bankadan İstirdatına İlişkin Davalarda İspat Yükü, Deliller ve Zamanaşımı
Mehmet Akif TUTUMLU
I. GENEL OLARAK "DOSYA MASRAFI"
Bankacılık uygulamasının günlük pratiğinde ve bunun yansıması olarak uyuşmazlığın kısaca tanımlanmasında kullanılan "dosya masrafı"; konut kredisi sözleşmelerinde, gerek bu sözleşmenin kurulması gerek faiz oranlarındaki düşüş nedeniyle sözleşmenin yeniden yapılandırılması sonucunda tüketiciden alınan; komisyon, istihbarat (haberleşme), ipotek ücreti, sigorta bedeli, kıymet tespit (ekspertiz) gideri vb. gibi gider kalemlerinin toplamını ifade etmektedir.
Konut kredisinin yaygın kullanımı nedeniyle, bankalar tarafından kredi kullanıcısından dosya masrafı adı altında alınan ücretlerin hukuki temeli bulunmadığı yönünde tüketicilerde oluşan algı, bu tür ücretlerin istirdadı yolunda açılan dava sayısında önemli bir artış meydana gelmesine yol açmıştır. Bu makalede konuyu, başlıktaki sınırlar içinde irdelemeye çalışacağız.
II. İSPAT YÜKÜ VE DELİLLER
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) m. 190/1 hükmüne göre ispat yükü, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir.1 Bu hükme göre, konut kredisi sözleşmesinin kuruluş aşamasında veyahut sözleşmenin yeniden yapılandırılması sürecinde tüketiciden dosya masrafı adı altında ücret talep eden bankanın, bu masrafın hukuki dayanağı ile maddi temelini göstermesi gerekir; dolayısıyla bu hususta ispat yükü bankaya aittir.
