Kat Mülkiyeti Kurulmak Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi
Emine Serin OF
Çalışmada, TMK kapsamında, elbirliği mülkiyet ve paylı mülkiyet kavramları açıklandıktan sonra, ortaklığın giderilmesi hususu üzerinde durulmuş ve kat mülkiyet ile ortaklığın giderilmesi konusu Yargıtay kararları ve doktrin görüşleri ışığında ele alınmıştır.
Elbirliğiyle Mülkiyet, Paylı Mülkiyet, Kat Mülkiyeti, Ortaklığın Giderilmesi, Paylaşma Davası.
A. KAT MÜLKİYETİ KAVRAMI, ÖZELLİKLERİ, TARİHÇESİ, KURULMASI, KAT MÜLKİYETİNİN KURULMASI TÜRLERİ
Mülkiyet, bir kişiye bir şey üzerinde sahip olabileceği en geniş yetkiyi veren ayni bir hak olup, mülkiyet hakkının konusu taşınır ve taşınmaz mallardır. TMK m. 683’te de “Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeni sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir.”denilerek malikin özgürce tasarruf yetkisine değinilmiş, özgürlüğün sınırlarını kanunların çizdiği sınırlar olarak belirlemiştir.
Türk Medeni Kanununun “Eşya Hukuku” başlıklı Dördüncü Kitabının Birinci Kısmında mülkiyet konusuna değinilmiş, mülkiyet hakkının içeriği ve kapsamı incelendikten sonra, birlikte mülkiyet başlığı altında elbirliği mülkiyet ve paylı mülkiyet incelenmiştir. Birlikte mülkiyet, bu anlamda birden fazla kimsenin bir şeye sahip olması olarak adlandırılır1. Birlikte mülkiyet başlığı altında incelenen paylı mülkiyette birden çok kimse maddi olarak bölünmeyen bir şeyin tamamına belli paylarla malik olup, paydaşlardan her biri kendi payı bakımından malik hak ve yükümlülüklerine sahiptir(TMK m. 688). Elbirliği halinde mülkiyette ise, kanun veya kanunda öngörülen sözleşmeler uyarınca oluşan topluluk dolayısıyla mallara birlikte malik olma durumu söz konusu olup, ortakların belirlenmiş payları olmayıp, her birinin hakkı ortaklığa giren malların tamamına yaygındır(TMK m. 701).
TMK m. 703’e göre elbirliği mülkiyeti, malın devri, topluluğun dağılması veya paylı mülkiyete geçirilmesiyle sona erer. Yeni Medeni Kanunun bu maddesinde ilk defa paylaşma davası kavramından söz edilmiş, paylaşma davalarını paylı ve elbirliği mülkiyetinde ortaklar arasındaki hukuki ilişkiyi sona erdiren davalar olarak tanımlanmıştır2. Bu anlamda, Kanunda birlikte mülkiyet olarak tabir edilen mülkiyeti sona erdiren davalardır diyebiliriz.
