Yeni Türk Ticaret Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve Vergi Usul Kanunlarındaki Defterler Maddelerinin Karşılaştırılması
Ruknettin KUMKALE
1956 yılında çıkartılan 6762 sayılı Eski Türk Ticaret Kanunumuzda ticari defterler ile ilgili hükümler 66’ncı madde ve devamında yer almakta idi.
Eski Türk Ticaret Kanununun ticarî defterlerle ispat konusunu düzenleyen 80 ilâ 86’ncı maddeleri modern kanunlarda benzer hükümler yer almadığı gerekçesiyle Yeni Türk Ticaret Kanunu Tasarısına alınmamıştır. Bu durumun uygulamada önemli bir sakınca yaratacağı gerekçede belirtilmektedir. Çünkü, senetle ispat mecburiyetinin uygulandığı Türk hukukunda ticarî defterlerle ispata ilişkin kurallar senetle ispat mecburiyetinin katılığını yumuşatmakta ve geniş bir uygulama alanı bulmaktadır. Hukuk Muhakemeleri Kanununda senetle ispat mecburiyetine ilişkin usul hükümleri muhafaza edilmiştir. Bu sebeple, ticarî defterlerle ispata ilişkin hükümlerin yürürlükten kaldırılmasının önemli bir boşluğa yol açacağı düşüncesiyle kanunkoyucu, Türk Ticaret Kanunundaki yerleşmiş ve yaygın uygulaması olan ticarî defterlerle ispat hükümlerinin yeni Usul Kanunumuza alınmasını ve Hukuk Muhakemeleri Kanununda muhafaza edilmesini uygun görmüştür.
Türk Ticaret Kanununda yer alan ticarî defterlerle ispata ilişkin maddelerin, dil ve sistematik bakımdan zor anlaşıldığı düşünülerek Hukuk Muhakemeleri Kanununa ilâve edilen bu hüküm, doktrinde ve kazaî içtihatlarda yapılan tasnif dikkate alınarak yeniden düzenlenmiştir. Ayrıca, Türk Ticaret Kanunundaki “ticari defter” kavramını değiştiren 64 ve devamındaki maddeler dikkate alınarak “tasdike tâbi olmayan defterler” kavramı metinden çıkarılmış ve “işletmenin muhasebesiyle ilgili olmayan defterler” kavramı metne dahil edilmiştir.
