Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının İkinci Kez Verilecek Hükmün Açıklanmasının geri Bırakılması Kararına Engel Teşkil Edip Etmeyeceği Üzerine bir Değerlendirme
Ali İhsan İPEK
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları kesin bir mahkûmiyet hükmü niteliğini taşımadığından mahkûmiyet hükmünün sonuçlarını doğurmaz. Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının bu niteliği dolayısıyla hak yoksunlukları oluşturmaz. Adli sicil kaydına esas teşkil etmediğinden tekerrüre sebep olmaz. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verildiğinde dosya derdest olmaya devam edeceğinden sanık sıfatı ortadan kalkmaz. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları, mahkûmiyet hükmü niteliğini göstermemesinin bir sonucu olarak memuriyete girmeye engel teşkil etmez. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları, kesin bir mahkûmiyet hükmü niteliğine sahip olmadığından ikinci kez işlenen suçlarda, yeniden hükmün açıklanmasının geri bırakılması na karar verilmesine engel olmaz. Ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları ikinci olarak işlenen suçta kişilik özellikleri açısından değerlendirmeye tabi tutulabileceğinden, bir daha suç işleyeceği konusunda mahkemede kanaat uyandırmayan sanık hakkında yeniden hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmemesi mümkün olabilir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Adli Sicil Kaydından Silinme , Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararlarının İkinci Hükme Etkisi .
I. GENEL BİR BAKIŞ AÇISIYLA HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, Ceza Muhakemesi Kanununun 231’inci maddesinde düzenlenmiştir. Bu hükme göre, hükmün açıklanmasının geri bırakılması, “kurulan hükmün sanık hakkında bir sonuç doğurmamasını ifade eder”.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için öncelikle, sanık hakkında bir mahkûmiyet hükmünün kurulmuş olması gerekir. Yani, mahkeme sanığın mahkûmiyetine karar vermeli; daha sonra bu mahkûmiyet hükmünün açıklanmasının geri bırakılmasına hükmetmelidir. Dolayısıyla, sanık hakkında ceza tayin edilmeden hükmün açıklanmasının ertelenmesine karar verilebilmesi imkânı yoktur. Bu durum, CMK m. 231’de geçen, “sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir” tarzındaki hükmün lâfzî yorumundan da çıkmaktadır.
Ancak belirtelim ki, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiğinde kurulan mahkûmiyet hükmü hukuki sonuçlarını göstermez; çünkü hükmün açılanmasının geri bırakılmasına karar verildiği hallerde ortada teknik anlamda “hüküm” niteliğinde bir karar bulunmaz1. Bunun doğal bir sonucu olarak ise sanık hakkında hak yoksunlukları meydana gelmez2. Sözgelimi sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmü memuriyete girmeye engel olmaz3.
