Savaş Halinde: Meclisi Toplayamayız; Cumhurbaşkanı Karar Versin ya da Meclisi Toplayabiliriz; Askeri Mahkeme Kuralım...
Remzi ÖZMEN
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin1, Meclis’te kabul edilmesi ve halkoylamasıyla onaylanmasıyla kesinleşen 6771 sayılı Kanunla yapılan Anayasa değişikliklerinin tümüyle yürürlüğe girmesine sayılı günler kaldı. Sayılı günler kaldı kalmasına da, yapılan değişikliklerin birçoğunun tam olarak ne anlama geldiği hâlâ, bırakın bilinebilirliği; öngörülebilir bile değil...
6771 sayılı Kanunun 13’üncü maddesiyle, Anayasa’nın “Mahkemelerin kuruluşu” başlıklı 142’nci maddesine; “Disiplin mahkemeleri dışında askerî mahkemeler kurulamaz. Ancak savaş halinde, asker kişilerin görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askerî mahkemeler kurulabilir.” hükmünü içeren bir fıkra eklendi.
Anılan Kanunun 16’ncı maddesiyle de, yine Anayasa’nın “Askeri Yargıtay” başlıklı 156’ncı maddesi ve “Askeri Yüksek İdare Mahkemesi” başlıklı 157’nci maddesi yürürlükten kaldırıldı.
Değişiklikle, askeri mahkemelerin, ancak savaş halinde kurulabileceği -kurulacağı değil- öngörülüyor.
Yoruma girmeden, askeri mahkemelerin kaldırılması, savaş halinde askeri mahkemelerin kurulabilmesi ve cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile ilgili hükümleri, gerekçeleri ile birlikte sıralayalım. Mevzuatımızdaki ilgili hükümleri de anımsayalım.
I. Askeri Mahkemelerin Kaldırılması
“E. Mahkemelerin kuruluşu
Madde 142- Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir.
(Ek fıkra: 21.1.2017 - 6771/13 md.) Disiplin mahkemeleri dışında askerî mahkemeler kurulamaz. Ancak savaş halinde, asker kişilerin görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askerî mahkemeler kurulabilir.”
“Görevin belirlenmesi ve niteliği
Madde 1- (1) Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir.”
